The Noble Qur'an Encyclopedia

1. Alif, lâm, râ(1). Wana ezali mikapo mia buku ya polele.

2. Ya soló, tokitisaki yango kurani na lokota ya arabo mpo ete bososola.

3. Tozali koyebisa yo masolo ma kitoko maye tokitisaki kurani eye epai nayo, mpe ata soki ozalaka liboso na yango o kati ya baye bazangaki bokebi.

4. Tango Yûsuf alobaki na tata waye: Oh tata na ngai! Ya solo, ngai namoni na ndoto minzoto zomi na moko, mpe mwese na sanza, mizali kogumbamela ngai.

5. Alobaki: Oh mwana wa ngai! Kobetela bandeko bayo ndoto nayo eye te, mpo bakoki kosalela yo likita ya mabe. Ya solo satana azali monguna ya polele тропа moto.

6. Mpe ndenge wana nde Nkolo wayo akopona yo, mpe akolakisa yo ndimbola ya bandoto mpe akokokisa bolamu bwa ye likolo nayo, mpe likolo lia bana ba Ya’qúb, lolenge akokisaki yango liboso epai ya baboti nayo mibale, Ibrâhîm na Is’háq. Ya soló Nkolo wayo azali moyebi atonda bwanya.

7. Ezalaki ya sólo, epai ya Yûsuf na bandeko baye bilembo тропа batuni mituna.

8. Tango balobaki ete: Yûsuf na ndeko waye balingami epai ya tata wa biso koleka, mpe biso tozali lisanga lia makasi. Ya sólo, tata wa biso azali na libunga lia polele.

9. Boboma Yûsuf to botinda ye o mboka nyoso ya mosika. Wana nde elongi ya tata wa bino ekotala bino mbala moko, mpe bokozala sima na yango bato balamu.

10. Moko kati na bango alobi: Boboma Yûsuf te, kasi bobwaka ye o kati ya libulu lia mayi ya mozindo, bakozua ye na baleki nzela, soki bokosala.

11. Balobaki: Eh tata wa biso! Mpona nini te ozali kondimela biso mpona Yûsuf mpe tozali na makanisi malamu epai naye mpe biso tokopesa ye toli?

12. Tinda ye akende elongo na biso lobi kotambola mpe kosakana, kaši ya soló tokobatela ye.

13. Alobaki: Solo, ezali kopesa ngai mawa ete bökende naye mpe nazali kobanga ete mbwa ya zamba eliya ye. O tango eye bokozala na bokebi naye te.

14. Balobaki: Soki mbwa ya zamba elei ye na biso tozali ebele, wana nde tozali bazangi.

15. Mpe tango bakendeki naye, bayokani ete ba bwaka ye na libulu lia mayi ya mozindo liye bakoki kornona ye te, mpe tomonisa naye ete: Okoyebisa bango likambo lia bango liye, mpe bakoyeba te.

16. Mpe bazongi epai ya tata wa bango na pokwa bazali kolela,

17. Balobi: Eh tata wa biso! Ya soló, tokendeki komekana тропа kobwaka makonga na mokili, тре totikaki Yûsuf pene na biloko bia biso mpe mbwa ya zamba alei ye. Mpe yo okoki kondimela biso te ata soki tolobi bosembo.

18. Mpe bamemi simisi naye, bapakolo yango makila ya lokuta. Alobi: Milimo mia bino mitindaki na likambo moko boye, kasi kokanga motema ezali malamu. Allah akosalisa ngai na maye bosali.

19. Мре baleki nzela bato ya mombongo batindi moko wa bango mpo akende kotoka mayi тропа bango, tango akitisi katini naye mpo atoka mayi, alobi: Sango elamu, oyo elenge mobali! Mpe batiaki ye na mikumba mpo bateka ye. Kasi Allah nde moyebi na oyo bakosala.

20. Mpe bateki ye na talo ya токе, na ndambu ya misolo mia dirhams mia kotanga, bazuaki ye na motuya te.

21. Mpe oyo asombaki ye azalaki moto ya ezipito, mpe alobaki na mwasi naye: Zúa ye mpe bokolo ye malamu, mpo tango mosusu akosalisa biso to mpe tozua ye mwana na biso. Mpe ndenge wana nde tosalaki na Yûsuf o kati na mokili, mpe totangisaki ye ndimbola ya bandoto. Mpe Allah azali ye moko mokonzi ya makambo naye kasi ebele ya bato bazali koyeba te.

22. Mpe tango akoli, topesaki ye bwanya mpe boyebi. Mpe ndenge wana nde tofutaka babongisi.

23. Mpe kasi (mwasi wa mokonzi) oyo ayambaki ye o ndako naye amekaki mpo akweisa ye na ekobo, mpe akangelaki ye bizibeli bia ndako mpe alobi: Yaka; na sili kobongama тропа yo, alobi ete: (Yûsuf) Allah abatela ngai. Ya soló azali Nkolo wa ngai, apesi ngai libateli ya malamu, ya solo bato mabe bakolongaka te.

24. Mpe asilaki kolula ye. Ye (Yûsuf) mpe lokola, alulaki ye (mwasi ya mokonzi) soki amonaki elembo ya Nkolo waye te, na boye nde totiyaki ye mosika na mabe mpe mosika ya ekobo, ya sólo ye azalaki moko ya bawumbu na biso ya malamu.

25. Mpe bango banso babale balandanaki mbangu о ngambu ya bizibeli bia ndako mpe apasolaki simisi naye apasoli simisi ya Yûsuf osima ya mokongo mpe bakutani na mobali (wa mwasi ona) na ezibeli ya ndako. Alobi: Lifuta nini okopesa na oyo alingaki kosala mwasi wayo mabe sé ezala boloko to etumbu ekasi?

26. Alobi (Yûsuf): Ezali ye nde alingaki kokweya na ngai, mpe nzeneneke moko o kati ya libota lia ye alobi: Soki simisi naye epasuki liboso, wana alobi(1) bosoló, mpe ye(2) azali kati ya babuki lokuta.

27. (Kasi) soki simisi naye epasuki na sima, akosi, mpe ye (Yûsuf) azali kati ya balobi bosôló.

28. Мре tango (mobali) amoni simisi epasuki na sima alobi: Ya soló, ezali motambo ya bino (basi) ya mabe, ya soló motambo na bino (basi) ezali monene koleka.

29. Yûsuf, kokanisa lisusu na oyo te, mpe yo (mwasi) senga bolimbisi тропа lisumu lia yo, mpo ozalaki o kati ya basali mbeba.

30. Mpe tango basi okati ya mboka balobi ete: Mwasi ya mokonzi alingaki kokweisa elenge mobali naye ye moko! Ya sólo penza, asili kolangwa ye bolingo, ya sólo biso tomoni été asili kobunga nzela penza.

31. Mpe tango ayoki biloba loba bia bango, abengi bango тре alengeleli bango lipati тре akaboleli bango ba mbeli, sima alobi: Віта liboso lia bango. Tango bamoni ye basepeli naye mpe bamikati bapota na maboko та bango na bolobi: Ah Allah! Abongisa ye, oyo azali moto te, akoki kozala anzelu wa lokumu!

32. Alobaki na bango été: Wana nde oyo bozalaki koloba тропа ngai. Ya sólo ngai nalukaki kokweisa ye kasi ye amibatelaki. Na yango soki asali te oyo na lingi, akokoto boloko mpe akokitisama na kosila lokumu.

33. Alobi: Oh Nkolo wa ngai! Boloko ezali malamu тропа ngai koleka oyo bazali kobenga ngai na yango. Mpe soki obateli ngai te na likita na bango, nakokweya na bango, mpe nakozala o kati ya bazoba.

34. Nkolo waye andimelaki ye, atiye mosika na mayele та bango mabe: Ya soló, ye azali moyoki atonda boyebi.

35. Sima emonanaki polele na liboso na bango été (Yûsuf) asali eloko te, bamonaki été esengeli kokotisa ye na boloko kino tango oyo esengeli.

36. Mpe akotaki boloko elongo na bilenge mibali mibale. Moko wa bango alobi na Yûsuf: Ya soló, namoni na ndoto été nazali kosala masanga. Mpe mosusu alobi: Ngai namoni namemi mapa na mutu na ngai bandeke bazali kólia yango. Limbola biso ntina na yango nyoso, mpo ya soló tozali kornona yo moto ya malamu.

37. Alobaki bileyi oyo bitiyami тропа bino bikoki koyela bino te, sé kaka nayebisa bino ndimbola na yango yambo eyela bino. Ezali тропа bino, ndenge Nkolo wa ngai atangisi ngai. Ya soló, natikaki lingomba lia bato baye bandimaka na Allah te, mpe bazali kondima na mokolo ya suka te,

38. Mpe nalandi lingomba lia baboti na ngai, Ibrâhîm na Is’hâq na Ya’qüb. Esengeli na biso te tosangisa Allah na eloko mosusu. Wana nde bolamu bwa Allah epai na biso na epai ya bato banso, kasi ebele ya bato bazali kotondo te.

39. Oh! Bato ba ngai ba boloko! Boye binzambe nzambe bazali malamu koleka to Allah wa bomoko mpe wa bokoki?

40. Bozali kobondela basusu botiki ye, bazali sé bankombo oyo bopesi bino moko na bankoko na bino biye Allah akitisaki elembetele te. Kasi mobeko ezali sé ya Allah atindaka sé bobondela ye moko. Wana nde lingomba lia semba, kasi ebele ya bato bazali koyeba te.

41. Oh bato ba ngai ba boloko! Mpona ndoto na bino, moko kati na bino akomelisa mokonzi naye masanga, mpe mosusu bakobaka ye, mpe bandeke bakolia motu naye. Likambo liye botunaki ngai lisili kokatama.

42. Mpe (Yûsuf) alobi na oyo abimaki na boloko: Lobela ngai epai ya mokonzi nayo. Kasi satana abosanisi ye bokundoli bwa Nkolo naye, yango awumelaki na boloko pene na mibu ebele.

43. Mpe mokonzi alobi: Ya sôló namoni na ndoto, bangombe sambo ya nzoto kolongonu bizali koliama na bangombe sambo ya kokondo, mpe bambuma sambo ya mayi mapondu mpe misusu ya kokauka. Eh bankumu! Bopesa ngai ndimbola ya ndoto ya ngai, soki boyebi kolimbola ndoto.

44. Balobaki: Bandoto bizali ya kosangana mpe bizali mabe, mpe biso toyebi kolimbola ndoto yango te.

45. Kasi oyo abimaka na boloko, akanisi mpe alobi: Ngai nakolimbola bino ndoto yango, botinda ngai.

46. Oh Yûsuf moto wa bosôló! Yebisa biso тропа likambo lia ngombe sambo ya nzoto kolongonu bizali koliama na bangombe sambo ya kokonda, mpe mbuma sambo lia malamu, mpe bisusu lia kokauka mpo nakende koyebisa bato tango nakozonga, mpo bakoka koyeba.

47. Alobi (Yûsuf): Bokolona milona mibu sambo ya kolandana. Мре botika yango na banzete na yango, longola sé moke ya kólia nde bokobuka.

48. Sima na yango, mibu sambo mikolanda mikozala mia paši, bato na yango bakolia biye bobombaki longola sé moke ya biye bokolona.

49. Sima mobu moko mokoya, mbula ekonoka тропа kosalisa bato, тре nakati na yango (mobu) bakokamola (bambuma).

50. Мре mokonzi alobi: Bomemela ngai ye, tango motindami ayei kopesa ye (Yûsuf) sango ena, (Yûsuf) alobi: Zonga epai ya mokonzi wayo, tuna ye boni sango ya basi baye bamizokisaki maboko? Ya soló, Nkolo wa ngai ayebi likita ya mabe na bango.

51. (Mokonzi alobi na bango): Eloko nini etindaki bino bokweyela Yûsuf? Bayanoli: Na Allah nde mosepelisi, toyebi ye na eloko ya mabe te. Mpe mwasi wa mokonzi alobi: Sikoyo nde bosóló boyebani. Ezalaki nde ngai nalingaki komikweisa epai naye, mpe ye azalaki o kati ya balobi bosôló.

52. Wana nde mpo ayeba ete nasalaki ye mabe te tango azalaki te, mpe ya soló, Allah akambaka likita ya bato ya mabe te.

53. Mpe nakoki komilongola te. Ya sólo, molimo motindaka na mabe, longola sé oyo Nkolo wa ngai akoyokela ye mawa. Ya solo, Nkolo wa ngai azali molimbisi atonda mawa.

54. Mpe mokonzi alobi été: Boyela ngai ye azala ya ngai moko. Mpe tango asololi na mokonzi, alobaki été: Banda lelo okomi moto wa bosembo mpe ya lokumu epai na biso.

55. Alobi (Yûsuf): Tiya ngai nazala mobateli ya sanduku ya mboka, ya solo, ngai nayebi kobatela.

56. Mpe lolenge wana nde topesaki Yûsuf bokonzi na mboka wana, asalaki manso maye alingaki kosala. Topesaka ngolu na biso na nani tolingi, mpe tokobungisaka lifuta lia bato malamu te.

57. Mpe lifuta lia mokolo ya suka lileka kitoko тропа bandimi, mpo bazalaki kobanga.

58. Mpe bandeko ba Yûsuf bayei bakoti epai naye, ayebi bango kasi bango bayebi ye te.

59. Mpe tango apesi bango biloko biye alengeleki тропа bango, alobi: В óyela ngai ndeko wa bino, oyo atikalaki epai ya tata wa bino. Boye bozali kornona te ete nazali kokokisa emekeli (kilo) bwa ngai Mpe nazali malamu koleka?

60. Kasi soki boyeli ngai ye te, bokozua biloko te epai na ngai, mpe bopusana pene na ngai te.

61. Mpe balobi: Tokomeka koyebisa tata waye. Mpe ya soló, tokomeka kosala yango.

62. Mpe alobi na basali baye: Botiya biloko bia bango na basaki bia bango. Mpo bakoka koyeba yango tango bakozonga kowuta na libota lia bango, mpe mpo bakoka kozonga.

63. Mpe tango bazongeli tata wa bango, balobi: Oh tata wa biso! Baboyi kopesa biso biloko. Pesa biso ndeko wa biso mpo tokoka kozua biloko, mpe ya sólo, biso tokobatela ye.

64. Alobaki na bango été: Bokanisi été nakopesa bino ye lokola ezalaki na ndeko naye liboso? Kasi Allah azali mobateli malamu aleka mawa.

65. Мре tango bafungoli mikumba mia bango, bakuti biloko oyo batiyelaki bango bizali. Balobi: Oh tata wa biso! Tokolinga nini lisusu, bazongiseli biso biloko na biso nyoso. Mpe tokoleisa libota lia biso, mpe tokobatela ndeko wa biso, тре tokobakisa mokumba ya mpunda moko mpe wana ezali pasi te.

66. Mpe alobi été: Nakotinda ye na bino te. Kino bosalela ngai malako epai ya Allah ete bokoyela ngai ye, longola sé bokufa bino banso. Tango bayeli ye yango, alobi: Allah nde mobateli wa manso na maye tolobi!

67. Mpe alobi été: Oh bana na ngai! Bokota na ekoteli moko te, (bino banso), kasi bokota bipai na bipai. Nakoki kosalisa bino koleka Allah te, mobeko ezali sé ya Allah, mpe natiye elikya na ngai epai naye, mpe tika ete baye bamipesaka ba mipesa sé epai naye.

68. Mpe tango bakoti na bisika biye balakisaki bango na tata wa bango, esalisaki bango na eloko te koleka mibeko mia Allah, ezalaki sé makanisi та Ya’qúb maye atiyaki. Kasi azalaki na boyebi mingi na maye tolakisaki ye, kasi ebele ya bato bazali koyeba te.

69. Mpe tango bakotaki epai ya Yûsuf, batikeli ye ndeko waye, alobi: Ya soló, ngai nazali ndeko wayo, koyoka pasi te na maye bazalaki kosala.

70. Mpe tango abongiseli bango mikumba ya bilei, atiye wolo ya emekeli na mokumba ya ndeko naye sima mobeleli abeleli bango ete: Eh bino bapaya bozali soló bayibi.

71. Babaluki mpe balobi: Nini bobungisi?

72. Balobi: Tobungisi nkeni ya walo ya mokonzi. Tozali koluka yango na mikumba, soki nani oyo azui yango, mpe ngai nazali moyangeli.

73. Balobi: Na Allah, boyebi malamu penza ete biso toyaki te mpo tobebisa na mboka eye, tozali mpe bayibi te.

74. Balobi: Etumbu ekozala nini soki bozali kokosa?

75. Balobi: Etumbu ekozala sé epai ya oyo bokokuta eloko ena (bozali koluka) na mokumba naye, wana nde lifuta lia babubi.

76. Mpe abandaki na mikumba na bango liboso, na sima abandi na oyo ya ndeko naye mpe akutaki yango na mokumba ya ndeko naye. Ndenge wana nde tosalaki na Yûsuf, kasi alingaki kokanga ndeko waye te, engebene na mobeko mwa mokonzi, longola sé maye Allah alingaki. Totombolaka bisika bia baye tolingi, mpe likolo lia moto nyoso topesi ye boyebi, okokuta oyo aleki ye na boyebi.

77. Balobi: Soki ayibi, (alandi) sé ndeko naye asilaki mpe koyiba liboso. Mpe Yûsuf, ayokaki yango mpasi na motema, kasi amonisaki bango yango te, mpe alobi na motema ete: Mabe na bino oyo eleki, mpe Allah ayebi maye bozali koloba.

78. Balobi: Eh mokonzi! Tata waye azali mobange wa kala. Zua moko o kati na biso na esika naye. Ya soló, tozali kornona yo o kati ya babongisi.

79. Alobi: Allah Abátela ngai! Tokozua sé oyo tokuti ye na biloko bia biso, ya sólo soki te, tokozala o kati ya babubi.

80. Mpe tango elikya ya komema ye esili bango, basololi na bobombami. Mpe yaya wa bango alobi: Boye boyebi ete tata wa bino asilaki kozua elaka na bino epai ya Allah liboso тропа Yûsuf? Kasi bozangaki kokokisa yango, nakolongwa awa te kino tata wa ngai akopesa ngai ndingisa, to Allah alongisa ngai na likambo liye, mpe (ye) azali mokati malamu. (ya likambo)

81. Bozonga epai ya tata wa bino, mpe boloba; Oh tata wa biso! Ya soló, mwana wayo ayibi. Mpe tokotatola sé oyo toyebi, kasi, toyebi mabombami te.

82. Mpe tuna mboka (bato ya mboka) epai towuti, esika eye tokomelaki, mpe lisanga na biso bato ya mobembo. Ya sólo tozali penza koloba bosóló.

83. Alobi (ya’qúb): Milimo mia bino mitindi bino na likambo mabe. Kasi kokanga motema ezali kitoko mpe malamu, tango mosusu Allah akozongisela ngai bango banso. Ya sólo, ye azali moyebi atonda bwanya.

84. Mpe apesi bango mokongo mpe alobi: Nazali na mawa тропа Yûsuf! Mpe miso maye matondi na pizoli na mawa, mpe ye akangi motema.

85. Balobi: Na nkombo ya Allah okotika kokanisa Yûsuf te, kino mabe ekozua yo to okokufa?

86. Alobi: Na paši mpe mawa na ngai, nazali komilela sé na Allah, mpe nayebi тропа Allah oyo bino boyebi te.

87. Oh! Bana bangai! Bökende koluka Yûsuf na ndeko waye, mpe bozanga elikya te na Allah. Longola sé bapengwi тро bango bazanga elikya epai ya Allah.

88. Mpe tango bakoti epai naye balobi: Oh mokonzi! Nzala ezui biso na mabota та biso, mpe toyei na biloko bisusu biye bizali na talo te, mekela biso mpe salisa biso, ya soló Allah afutaka basali bolamu.

89. Alobi Boye: Bozali koyeba maye bosalaki na Yûsuf na ndeko naye tango bozalaki na kozanga koyeba?

90. Balobi: Ya sólo, yönde Yûsuf? Alobi: Ngai Yûsuf mpe oyo ndeko wa ngai Allah asili kosalisa biso. Ya soló, oyo akobanga ye mpe akangi motema, ya sólo penza, Allah abungisaka bolamu bwa babongisi te.

91. Balobi: Na nkombo ya Allah! Ya sólo, Allah atomboli yo koleka biso, mpe tozalaki bato ya mbeba.

92. Alobi: Kobanda lelo oyo etumbu ezali te тропа bino. Allah alimbisa bino, ye nde azali na ngolu koleka.

93. Bökende na simisi na ngai oyo, mpe bobwaka yango na elongi ya tata na ngai, miso naye ekofungwama. Мре па sima boyela ngai libota nabino mobimba.

94. Mpe tango bakotaki na ndelo ya mboka tata na bango alobaki été: Ya soló, ngai nazali koyoka solo ya Yûsuf, ata soki bozali kozua ngai na lokuta.

95. Balobaki naye: Na nkombo ya Allah! Ya sólo, yo ozali penza na libunga nayo ya kala.

96. Мре tango momemi sango malamu akomaki, abwakaki simisi na elongi naye mpe miso naye efungwamaki. Mpe alobaki na bana été: Boye nayebisaki bino te ete ya soló, Allah apeși ngai boyebi boye bozali na yango te?

97. Balobi: Oh tata wa biso! Sengela biso tubela na masumu та biso, ya soló, tosalaki mabe.

98. Alobi: Nakosengelaka bino bolimbisi epai ya Nkolo wa ngai, ya sólo, ye azali molimbisi atonda ngolu.

99. Mpe tango bakotaki epai ya Yûsuf akendeki koyamba baboti naye (tata na mama), mpe alobaki: Bokota na ezipito na kimia nyoso mpe na bolingo ya Allah.

100. Mpe amatisaki baboti naye likolo ya kiti ya bokonzi, mpe sima bafukamelaki ye. Mpe alobaki: Oh tata na ngai! Oyo ezali ndimbola ya ndoto na ngai nalotaka kala, Allah asili kokokisa yango na bosôló. Mpe asalelaki ngai bolamu ebele sima ya kobimisa ngai na boloko. Mpe abimisi bino kowuta na zamba sima oyo satana akotaki o kati na ngai na bandeko na ngai. Ya soló, Nkolo wa ngai azali malamu na nyoso alingi. Ya sólo, ye azali moyebi atonda bwanya.

101. Oh Nkolo! Osilaki kopesa ngai bokonzi, mpe otangisaki ngai koyeba ndimbola ya bandoto, yonde mokeli wa likolo na mabele, yonde ozali molongisi wa ngai o kati ya mokili mpe na mokolo mwa suka, boma ngai mizilima, tia ngai elongo na bato malamu.

102. Wana ezali basango oyo eyebani te tozali koyebisa nayo, mpe ozalaki te na bango elongo tango basanganaki тропа kosala likita na bango, mpe bazalaki kondima тропа kosala likita. (lia mabe)

103. Kasi ebele ya bato bazali kondima te ata soki ozali kotelemela bango.

104. Nzoka nde okosenga bango lifuta te тропа yango, wana ezali sé bokundoli тропа molongo mobimba.

105. Kati na likolo mpe na nsé, ezali na bilembo boni bato bazali koleka na bopesi biango mokongo?

106. Mpe ebele kati na bango bazali kondima na Allah, mpe bazali sé basangisi.

107. Boye, bakanisi bazali na kimia na boyeyi etumbu ya Allah oyo ekozipa bango to mpe mokolo ya suka ekoyela bango mbalakaka mpe bango bazali koyeba te?

108. Loba: Oyo nde nzela na ngai. Nazali kobenga bato epai ya Allah na boyebi, ngai na baye bakolanda ngai. Mpe nkembo na Allah! Mpe ngai nazali o kati ya basangisi te.

109. Mpe totindaki te liboso nayo sé mibali, moto na moto na etuka naye na bimoniseli oyo tokitiselaki bango. Mpe batambolaki na mokili te mpo batala ndenge nini bato ya liboso lolenge basukaki? Kasi ndako ya lobi nde ezali malamu тропа babangi (Allah), boye bozali kososolo te?

110. Kino tango batindami balingaki кокота nakozanga elikia, mpe bakanisaki ete bato na bango basili koboya bango, kasi elonga na biso eyaki tango wana. Mpe tobikisaki nani tolingaki kati na bango, kasi etumbu na biso ezangisaka batomboki te.

111. Ezalaki o kati ya masapo na bango, liteya тропа bato ya mayele. Ezali másese ya lokuta te mpe ya pamba pamba te kasi ezali nde bosembo oyo ezali kondima na maye makitaki liboso, mpe ndimbola ya makambo manso, ezali mpe bokambi mpe ngolu тропа bandimi.