Main pages

Surah The Ascending stairways [Al-Maarij] in Azerbaijani

Surah The Ascending stairways [Al-Maarij] Ayah 44 Location Maccah Number 70

سَأَلَ سَآئِلٌۢ بِعَذَابٍۢ وَاقِعٍۢ ﴿١﴾

İstəyən kimsə baş verəcək əzabı istədi –

Məmmədəliyev & Bünyadov

(Kafirlərdən) biri vaqe olacaq əzab (qiyamət əzabının nə vaxt və kimə üz verəcəyi) barədə soruşdu.

لِّلْكَٰفِرِينَ لَيْسَ لَهُۥ دَافِعٌۭ ﴿٢﴾

bunu kafirlər üçün dilədi. O əzabın qarşısını alan tapılmayacaq.

Məmmədəliyev & Bünyadov

(O əzabı) kafirlərdən dəf edə biləcək bir kimsə yoxdur!

مِّنَ ٱللَّهِ ذِى ٱلْمَعَارِجِ ﴿٣﴾

O, dərəcələr sahibi olan Allahdandır.

Məmmədəliyev & Bünyadov

(O əzab yüksək) dərəcələr sahibi olan Allahdandır!

تَعْرُجُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ إِلَيْهِ فِى يَوْمٍۢ كَانَ مِقْدَارُهُۥ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍۢ ﴿٤﴾

Mələklər və Ruh (Cəbrail) Ona doğru sayı əlli min ilə bərabər bir gün ərzində qalxırlar.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Mələklər və ruh (Cəbrail) Onun dərgahına (dünya ilə müqayisədə) müddəti əlli min il olan bir gündə qalxarlar.

فَٱصْبِرْ صَبْرًۭا جَمِيلًا ﴿٥﴾

Sən təmkinlə səbir et!

Məmmədəliyev & Bünyadov

(Ya Peyğəmbər! Kafirlərin əziyyətlərinə) mətanətlə (heç bir təlaş, narahatlıq keçirmədən) səbr et!

إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُۥ بَعِيدًۭا ﴿٦﴾

Doğrusu, kafirlər o əzabın uzaq olduğunu güman edirlər.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Şübhəsiz ki, onlar (müşriklər) onu (o əzabı) uzaq görürlər (ona inanmırlar).

وَنَرَىٰهُ قَرِيبًۭا ﴿٧﴾

Biz isə onun yaxın olduğunu görürük.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Biz isə onu yaxın görürük (ona inanırıq).

يَوْمَ تَكُونُ ٱلسَّمَآءُ كَٱلْمُهْلِ ﴿٨﴾

O gün göy əridilmiş metal kimi olacaqdır.

Məmmədəliyev & Bünyadov

O gün göy göyərmiş mis kimi olacaq;

وَتَكُونُ ٱلْجِبَالُ كَٱلْعِهْنِ ﴿٩﴾

Dağlar da didilmiş yuna bənzəyəcəklər.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Dağlar da didilmiş (rəngbərəng) yun kimi olacaqdır.

وَلَا يَسْـَٔلُ حَمِيمٌ حَمِيمًۭا ﴿١٠﴾

Dost dostunun halını xəbər almayacaq.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Və dost dostu arayıb axtarmayacaqdır (hərə öz hayına qalacaqdır).

يُبَصَّرُونَهُمْ ۚ يَوَدُّ ٱلْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِى مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍۭ بِبَنِيهِ ﴿١١﴾

Halbuki onlar bir-birini görəcəklər. Günahkar o günün əzabından qurtarmaq üçün fidyə vermək istəyər – öz oğullarını,

Məmmədəliyev & Bünyadov

Onlar bir-birinə göstəriləcəklər (lakin bir-birini tanısalar da, özlərini tanımamazlığa vurub bir-birindən qaçacaqlar). O günün əzabından qurtarmaq üçün günahkar istərdi ki, fəda etsin (fidyə versin) öz oğullarını;

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَأَخِيهِ ﴿١٢﴾

həyat yoldaşını və qardaşını,

Məmmədəliyev & Bünyadov

Övrətini və qardaşını;

وَفَصِيلَتِهِ ٱلَّتِى تُـْٔوِيهِ ﴿١٣﴾

ona sığınacaq vermiş nəslini

Məmmədəliyev & Bünyadov

(Çətin günlərdə) ona sığınacaq verən əşirətini (qohum-əqrabasını);

وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا ثُمَّ يُنجِيهِ ﴿١٤﴾

və yer üzündə olanların hamısını – təki bu onu xilas etsin.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Və yer üzündə olanların hamısını – təki özünü (Allahın əzabından) qurtarsın!

كَلَّآ ۖ إِنَّهَا لَظَىٰ ﴿١٥﴾

Xeyr! Bu, alovu şölələnən Oddur –

Məmmədəliyev & Bünyadov

Xeyr (bu mümkün deyildir). Həqiqətən, o (Cəhənnəm) alovlu atəşdir.

نَزَّاعَةًۭ لِّلشَّوَىٰ ﴿١٦﴾

başın dərisini sıyırıb çıxaran bir od.

Məmmədəliyev & Bünyadov

(Elə bir atəş ki) başın dərisini sıyırıb çıxardır (dərini sümükdən ayırır).

تَدْعُوا۟ مَنْ أَدْبَرَ وَتَوَلَّىٰ ﴿١٧﴾

O od çağırır haqqa arxa çevirəni, ondan üz döndərəni

Məmmədəliyev & Bünyadov

Çağırır (o Cəhənnəm itaətdən) çıxanı, (imandan) üz döndərəni

وَجَمَعَ فَأَوْعَىٰٓ ﴿١٨﴾

və mal-dövlət yığıb saxlayanı.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Və (mal-dövlət) yığıb saxlayanı! (Allahın payını verməyəni; acizə, yoxsula əl tutmayanı!)

۞ إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ خُلِقَ هَلُوعًا ﴿١٩﴾

Həqiqətən, insan kəmhövsələ yaradılmışdır.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Həqiqətən, insan (sərvətə) çox həris (tamahkar və kəmhövsələ) yaradılmışdır!

إِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ جَزُوعًۭا ﴿٢٠﴾

Ona bir pislik toxunduqda özündən çıxır,

Məmmədəliyev & Bünyadov

Ona bir pislik üz verdikdə fəryad qoparar.

وَإِذَا مَسَّهُ ٱلْخَيْرُ مَنُوعًا ﴿٢١﴾

bir xeyir nəsib olduqda isə xəsislik edir.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Ona bir xeyir nəsib olduqda isə xəsis olar.

إِلَّا ٱلْمُصَلِّينَ ﴿٢٢﴾

Namaz qılanlar istisnadır.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Namaz qılanlar istisnadır!

ٱلَّذِينَ هُمْ عَلَىٰ صَلَاتِهِمْ دَآئِمُونَ ﴿٢٣﴾

O kəslər ki, namazlarını həmişə qılırlar.

Məmmədəliyev & Bünyadov

O kəslər ki, daim namaz qılarlar;

وَٱلَّذِينَ فِىٓ أَمْوَٰلِهِمْ حَقٌّۭ مَّعْلُومٌۭ ﴿٢٤﴾

O kəslər ki, onların mallarında məlum bir haqq vardır-

Məmmədəliyev & Bünyadov

O kəslər ki, onların mallarında müəyyən bir haqq (pay) vardır -

لِّلسَّآئِلِ وَٱلْمَحْرُومِ ﴿٢٥﴾

dilənən və həya edib dilənməyən miskinlər üçün.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Dilənən və (hər şeydən) məhrum olan (lakin abrına qısılıb dilənməyən) kimsə üçün;

وَٱلَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ ٱلدِّينِ ﴿٢٦﴾

O kəslər ki, Haqq-hesab gününü təsdiq edirlər.

Məmmədəliyev & Bünyadov

O kəslər ki, haqq-hesab gününü təsdiq edərlər;

وَٱلَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ ﴿٢٧﴾

O kəslər ki, Rəbbinin əzabından qorxurlar.

Məmmədəliyev & Bünyadov

O kəslər ki, Rəbbinin əzabından qorxub tir-tir əsərlər;

إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍۢ ﴿٢٨﴾

Axı Rəbbinin əzabı onlar üçün də təhlükəsiz deyil.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Çünki onların Rəbbinin əzabından (bu əzabın kiməsə toxunub-toxunmayacağından) arxayın olmaq olmaz;

وَٱلَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَٰفِظُونَ ﴿٢٩﴾

O kəslər ki, tənasül üzvlərini zinadan qoruyurlar –

Məmmədəliyev & Bünyadov

O kəslər ki, ayıb yerlərini qoruyub saxlayarlar (zina etməzlər);

إِلَّا عَلَىٰٓ أَزْوَٰجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ ﴿٣٠﴾

zövcələrindən və sahib olduqları cariyələrdən başqa. Buna görə onlar əsla qınanmazlar.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Övrətləri və cariyələri istisna olmaqla. (Onlarla yaxınlıq etməyə görə) əsla qınanmazlar;

فَمَنِ ٱبْتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْعَادُونَ ﴿٣١﴾

Bundan artığını istəyənlər isə həddi aşanlardır.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Bundan artığını istəyənlər isə həddi aşanlardır;

وَٱلَّذِينَ هُمْ لِأَمَٰنَٰتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَٰعُونَ ﴿٣٢﴾

O kəslər ki, əmanəti danmır və əhdlərini pozmurlar.

Məmmədəliyev & Bünyadov

O kəslər ki, əmanətə xəyanət etməz, verdikləri sözü yerinə yetirərlər;

وَٱلَّذِينَ هُم بِشَهَٰدَٰتِهِمْ قَآئِمُونَ ﴿٣٣﴾

O kəslər ki, şahidliklərində mətindirlər.

Məmmədəliyev & Bünyadov

O kəslər ki, düzgün şəhadət verərlər

وَٱلَّذِينَ هُمْ عَلَىٰ صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ ﴿٣٤﴾

Bir də o kəslər ki, namazlarını dəqiqliklə qılırlar.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Və o kəslər ki, namazlarını (layiqincə) hifz edərlər-

أُو۟لَٰٓئِكَ فِى جَنَّٰتٍۢ مُّكْرَمُونَ ﴿٣٥﴾

Cənnət bağlarında hörmət göstəriləcək insanlar da elə onlar olacaqdır.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Məhz onlar cənnətlərdə ehtiram olunacaq (əzizlənəcək) kimsələrdir!

فَمَالِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ قِبَلَكَ مُهْطِعِينَ ﴿٣٦﴾

Sənə doğru tələsən kafirlərə nə olub belə –

Məmmədəliyev & Bünyadov

(Ya Peyğəmbər!) Kafirlərə nə olub ki, (boyunlarını qabağa uzadıb) sənə tərəf tələsirlər?

عَنِ ٱلْيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ عِزِينَ ﴿٣٧﴾

sağdan-soldan dəstələrlə ətrafına yığışırlar?

Məmmədəliyev & Bünyadov

Sağdan və soldan dəstə-dəstə gəlirlər?

أَيَطْمَعُ كُلُّ ٱمْرِئٍۢ مِّنْهُمْ أَن يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍۢ ﴿٣٨﴾

Deyəsən onların hamısı Nəim cənnətinə bir təhər girə biləcəklərini düşünürlər?

Məmmədəliyev & Bünyadov

Məgər onların hər biri Nəim cənnətlərinəmi daxil olacağına ümid edir?

كَلَّآ ۖ إِنَّا خَلَقْنَٰهُم مِّمَّا يَعْلَمُونَ ﴿٣٩﴾

Xeyr! Bu mümkün deyil! Biz onları bildikləri şeydən xəlq etmişik.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Xeyr! (Bu ola bilməz). Biz onları özlərinin bildiyi şeydən yaratdıq! (İnsan bir qətrə natəmiz nütfədən xəlq edilmişdir. İnsanın e’tiqadı, imanı olmasa, bu vecsiz maddənin nə dəyərini, nə də qiyməti ola bilər?! Bu və ya digər şəxsin Cənnətə daxil olması üçün başlıca şərt onun Allaha iman gətirib Ona səmimi-qəlbdən itaət etməsidir. Nicat yolu yalnız budur!)

فَلَآ أُقْسِمُ بِرَبِّ ٱلْمَشَٰرِقِ وَٱلْمَغَٰرِبِ إِنَّا لَقَٰدِرُونَ ﴿٤٠﴾

And içirəm məşriqlərin və məğriblərin Rəbbinə! Biz doğrudan da, elə bir qüdrətə malikik ki, –

Məmmədəliyev & Bünyadov

Məşriqlərin və məğriblərin Rəbbinə and olsun ki, Biz, həqiqətən, qadirik.

عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ خَيْرًۭا مِّنْهُمْ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ ﴿٤١﴾

onları daha yaxşıları ilə əvəz edə bilərik. Bunda qarşımıza çıxa bilən tapılmaz.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Onları özlərindən daha yaxşısı ilə əvəz etməyə (onları məhv edib yerlərinə Allaha müt’i olan başqa bir məxluq gətirməyə). Və (bu işdə) heç kəs Bizim qarşımıza keçə bilməz! (Bizə mane ola bilməz!)

فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا۟ وَيَلْعَبُوا۟ حَتَّىٰ يُلَٰقُوا۟ يَوْمَهُمُ ٱلَّذِى يُوعَدُونَ ﴿٤٢﴾

Vədə verilmiş günə çatanadək onlarla daha işin olmasın, qoy boş-boş danışsınlar və əylənsinlər.

Məmmədəliyev & Bünyadov

Elə isə (ya Peyğəmbər!) qoy onlar və’d olunduqları günə qovuşanadək (batil əməllərinə) dalsınlar və oynayıb-əylənsinlər!

يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ ٱلْأَجْدَاثِ سِرَاعًۭا كَأَنَّهُمْ إِلَىٰ نُصُبٍۢ يُوفِضُونَ ﴿٤٣﴾

O gün, məbudlarına ibadətə can atırmışlar kimi onlar qəbirlərdən çıxacaqlar.

Məmmədəliyev & Bünyadov

O gün onlar (dünyada ibadət etdikləri) bütlərin yanına tələsirmişlər kimi qəbirlərdən tez-tələsik çıxacaqlar.

خَٰشِعَةً أَبْصَٰرُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌۭ ۚ ذَٰلِكَ ٱلْيَوْمُ ٱلَّذِى كَانُوا۟ يُوعَدُونَ ﴿٤٤﴾

O gün onların baxışları yerə dikiləcək, özlərini də zillət bürüyəcəkdir. Budur onların xəbərdar edildikləri Gün!

Məmmədəliyev & Bünyadov

Onların gözləri zəlilcəsinə yerə dikiləcək, özlərini də zillət bürüyəcəkdir. Bu onlara və’d olunmuş həmin qiyamət günüdür!