Setting
Surah Those who drag forth [An-Naziat] in Azerbaijani
وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرْقًۭا ﴿١﴾
And olsun kafirlərin canını zorla alanlara!
And olsun (kafirlərin canını) zorla alanlara;
وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشْطًۭا ﴿٢﴾
And olsun möminlərin canını rahatlıqla alanlara!
And olsun (mö’minlərin canını) rahatlıqla alanlara;
وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبْحًۭا ﴿٣﴾
And olsun göydə üzdükcə üzənlərə!
And olsun sür’ətlə üzənlərə;
فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبْقًۭا ﴿٤﴾
And olsun ötdükcə ötənlərə!
And olsun (bir-birini) ötdükcə ötənlərə;
فَٱلْمُدَبِّرَٰتِ أَمْرًۭا ﴿٥﴾
And olsun buyruqları yerinə yetirənlərə!
And olsun işə əncam çəkənlərə (Allahın əmri ilə dünyanın işlərini idarə edən mələklərə ki, qiyamət haqdır və siz qiyamət günü dirilib haqq-hesab üçün Allahın hüzurunda duracaqsınız)!
يَوْمَ تَرْجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ ﴿٦﴾
O gün lərzəyə gələn lərzələnəcək,
O gün sarsılan sarsılacaq (surun birinci üfürülməsi ilə yer, göy lərzəyə gələcək),
تَتْبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ ﴿٧﴾
onun ardınca təkrar lərzələnəcək.
Onun ardınca bir sarsıntı da olacaqdır! (Sur ikinci dəfə üfürüləcəkdir. İsrafil suru birinci dəfə çaldıqda hər şey məhv olacaq, ikinci dəfə çaldıqda isə hamı diriləcəkdir. Bunların arası dünya vaxtı ilə müqayisədə qırx il çəkəcəkdir).
قُلُوبٌۭ يَوْمَئِذٍۢ وَاجِفَةٌ ﴿٨﴾
Həmən gün qəlblər qorxudan tir-tir əsəcək.
O gün ürəklər qorxub titrəyəcək,
أَبْصَٰرُهَا خَٰشِعَةٌۭ ﴿٩﴾
Bu qəlb sahiblərinin gözləri məzlum görkəm alacaq.
Gözləri (o ürəklərin sahib olduğu gözlər dəhşətdən) zəlilcəsinə yerə dikiləcəkdir.
يَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِى ٱلْحَافِرَةِ ﴿١٠﴾
Onlar deyirlər: “Yəni biz yenidən bundan qabaqkı halımıza döndəriləcəyik?
(Qiyaməti inkar edən kafirlər dünyada istehza ilə) deyirlər: “Doğrudanmı biz (öləndən sonra dirilib) əvvəlki vəziyyətimizə qaytarılacağıq?!
أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمًۭا نَّخِرَةًۭ ﴿١١﴾
Sümüklərimiz çürüdükdən sonra?”
Özü də çürümüş sümüklər olduğumuz zamanmı?!”
قَالُوا۟ تِلْكَ إِذًۭا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌۭ ﴿١٢﴾
Onlar dedilər: “Belə olduğu halda bu, zərərli bir qayıdışdır”.
Onlar deyirlər: “Elə isə bu ziyanlı dönüşdür (çünki onun arxasında şiddətli bir əzab durur).
فَإِنَّمَا هِىَ زَجْرَةٌۭ وَٰحِدَةٌۭ ﴿١٣﴾
O surun üfürülməsi təkcə qorxunc bir səsdir.
(Ey kafirlər! Bu, Allah üçün çətin deyildir). Doğrudan da, o (surun axırıncı dəfə çalınması) ancaq tək bir dəhşətli səsdir (nə’rədir)!
فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ ﴿١٤﴾
O vaxt onlar ləngimədən qəbirlərindən yerin səthinə çıxacaqlar.
Onlar dərhal (qəbirlərindən çıxıb) dümdüz bir yerdə olacaqlar!
هَلْ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ ﴿١٥﴾
Musanın hadisəsi sənə yetişdimi?
(Ya Peyğəmbər!) Musanın hekayəti (söhbəti) sənə gəlib çatdımı?
إِذْ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلْوَادِ ٱلْمُقَدَّسِ طُوًى ﴿١٦﴾
O zaman Rəbbi onu müqəddəs Tuva vadisində səsləyib demişdi:
O zaman ki, Rəbbi ona müqəddəs Tuva vadisində belə xitab etdi:
ٱذْهَبْ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ ﴿١٧﴾
“Fironun yanına yollan! O, həddini çox aşmışdır.
“Fir’onun yanına get. Çünki o, (allahlıq iddiasına düşməklə, xalqa zülm etməklə) çox azmışdır (həddini aşmışdır).
فَقُلْ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ ﴿١٨﴾
De: “Günahlardan xilas olmaq istəyirsənmi?
Və de: “(Günahlardan) təmizlənmək istəyirsənmi?
وَأَهْدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخْشَىٰ ﴿١٩﴾
Səni Rəbbinə doğru yönəldimmi ki, Ondan qorxub çəkinəsən?”
Səni Rəbbinə tərəf gətirimmi ki, (Ondan) qorxasan?”
فَأَرَىٰهُ ٱلْءَايَةَ ٱلْكُبْرَىٰ ﴿٢٠﴾
Musa ən böyük möcüzəni Firona göstərdi.
(Musa gəlib Allahın buyuruğunu Fir’ona ərz elədi) və ona (özünün həqiqi peyğəmbər olmasına dəlalət edən) ən böyük mö’cüzəni (əsanın dönüb əjdaha olmasını) göstərdi.
فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ ﴿٢١﴾
O isə haqqı yalan sayıb üsyankar olduğunu göstərdi.
Lakin (Fir’on Musanı) təkzib edib (ona) asi oldu.
ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَىٰ ﴿٢٢﴾
Sonra da üz döndərib fəsad törətməyə girişdi.
Sonra geri dönüb (özünə buyurulanlardan üz döndərərək fitnə-fəsad törətməyə, Musaya qarşı tədbir tökməyə) tələsdi.
فَحَشَرَ فَنَادَىٰ ﴿٢٣﴾
O, camaatını toplayıb onlara hündür səslə müraciət edərək
Və (ə’yan-əşrafını, bütün təbəələrini) toplayıb (onlara) belə xitab etdi:
فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلْأَعْلَىٰ ﴿٢٤﴾
dedi: “Sizin ən uca rəbbiniz mənəm!”
“Həqiqətən, mən sizin ən uca Rəbbinizəm!”
فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلْءَاخِرَةِ وَٱلْأُولَىٰٓ ﴿٢٥﴾
Belə olduqda, Allah da onu dünya və Axirət əzabı ilə yaxaladı.
Allah da onu axirət və dünya əzabına giriftar etdi. (Yaxud: Allah ona axırıncı və əvvəlinci sözlərinin cəzasını verdi).
إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَعِبْرَةًۭ لِّمَن يَخْشَىٰٓ ﴿٢٦﴾
Həqiqətən, bunda Allahdan qorxanlardan ötrü işarə var.
Şübhəsiz ki, bunda (Allahdan) qorxan kimsələr üçün ibrət dərsi vardır.
ءَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُ ۚ بَنَىٰهَا ﴿٢٧﴾
Sizin yaradılışınız çətindir, yoxsa göyün? Allah onu qurdu,
(Ey kafirlər!) Sizi yaratmaq çətindir, yoxsa göyü ki (Allah) onu yaratdı;
رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّىٰهَا ﴿٢٨﴾
onun qübbəsini yüksəltdi və düzəldib kamilləşdirdi,
Qübbəsini ucaltdı, düzəldib nizama saldı;
وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَىٰهَا ﴿٢٩﴾
gecəsini qaranlıq edib, səhərini də nurlandırdı.
Gecəsini qaranlıq, gündüzünü işıqlı etdi?!
وَٱلْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ ﴿٣٠﴾
Sonra yeri döşəyib,
Bundan sonra da yeri döşəyib (yayıb) düzəltdi (üstündə gəzmək və yaşamaq üçün onu yararlı hala saldı).
أَخْرَجَ مِنْهَا مَآءَهَا وَمَرْعَىٰهَا ﴿٣١﴾
onda su və otlaq yaratdı,
Ondan suyunu və otlağını çıxartdı.
وَٱلْجِبَالَ أَرْسَىٰهَا ﴿٣٢﴾
dağları da yerə bərkitdi.
(Orada) dağları yerləşdirdi.
مَتَٰعًۭا لَّكُمْ وَلِأَنْعَٰمِكُمْ ﴿٣٣﴾
Bunlar sizin və mal-qaranızın faydalanmasından ötrüdür.
(Bütün bunlar) sizin və heyvanlarınızın istifadəsi üçündür.
فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلْكُبْرَىٰ ﴿٣٤﴾
Ən böyük fəlakətin gəldiyi zaman –
O böyük bəla (qiyamət) gələndə,
يَوْمَ يَتَذَكَّرُ ٱلْإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ ﴿٣٥﴾
o gün insan törətdiklərini xatırlayacaqdır.
O gün insan nələr etdiyini (dünyadakı bütün yaxşı, pis əməllərini) yadına salacaqdır.
وَبُرِّزَتِ ٱلْجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ ﴿٣٦﴾
Cəhənnəm isə hər görmə qabiliyyətliyə göstəriləcəkdir.
Cəhənnəm də hər görənə görünəcəkdir.
وَءَاثَرَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا ﴿٣٨﴾
dünya həyatını axirətdən üstün bilmişsə,
Dünyanı (axirətdən) üstün tutmuşsa,
فَإِنَّ ٱلْجَحِيمَ هِىَ ٱلْمَأْوَىٰ ﴿٣٩﴾
həqiqətən, Cəhənnəm onun sığınacağı olacaqdır.
Şübhəsiz ki, onun məskəni Cəhənnəmdir!
وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفْسَ عَنِ ٱلْهَوَىٰ ﴿٤٠﴾
Ancaq kim Rəbbinin hüzuruna gələcəyindən qorxmuş və nəfsinə ehtirası yasaq etmişsə,
Amma kim (qiyamət günü) Rəbbinin hüzurunda durmaqdan qorxmuş və nəfsinə istəyini (şəfvəti) qadağan etmişsə,
فَإِنَّ ٱلْجَنَّةَ هِىَ ٱلْمَأْوَىٰ ﴿٤١﴾
həqiqətən, Cənnət onun məskəni olacaq.
Həqiqətən, onun yurdu Cənnətdir!
يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَىٰهَا ﴿٤٢﴾
Səndən o Saat barəsində: “O nə vaxt qopacaq?”– deyə soruşurlar.
(Ya Peyğəmbər! Müşriklər) səndən o saatın nə vaxt gələcəyi (qiyamətin nə vaxt qopacağı) barəsində soruşarlar.
فِيمَ أَنتَ مِن ذِكْرَىٰهَآ ﴿٤٣﴾
Axı sən onu haradan biləsən?!
Sən onu (onun vaxtını) nə bilirsən?!
إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ ﴿٤٤﴾
Onu kamil bilmək sənin Rəbbinə aiddir.
Onu sonuna qədər (bütün təfərrüatı ilə) bilmək ancaq sənin Rəbbinə məxsusdur.
إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخْشَىٰهَا ﴿٤٥﴾
Sən yalnız ondan qorxanı xəbərdar edənsən.
Sən ancaq ondan (qiyamətdən) xəbərdar edib çəkindirənsən!
كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوٓا۟ إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَىٰهَا ﴿٤٦﴾
Onlar Qiyaməti gördükləri an dünyada yalnız bir axşam çağı və yaxud bir gündüz qədər yaşadıqlarını güman edəcəklər!
Onu (qiyaməti) gördükləri gün (dünyada və ya qəbir evində) yalnız bir axşam, yaxud bir səhər qaldıqlarını sanacaqlar!