Setting
Surah The City [Al-Balad] in Azerbaijani
لَآ أُقْسِمُ بِهَٰذَا ٱلْبَلَدِ ﴿١﴾
And içirəm bu şəhərə (Məkkəyə)!
And içirəm bu şəhərə (Məkkəyə) -
وَأَنتَ حِلٌّۢ بِهَٰذَا ٱلْبَلَدِ ﴿٢﴾
Sən də o şəhərin sakinisən.
Sənin yaşadığın (sənə halal olan) şəhərə;
وَوَالِدٍۢ وَمَا وَلَدَ ﴿٣﴾
And olsun valideynə və onun törəməsinə!
And içirəm ataya və onun övladına (Adəmə və onun nəslinə, yaxud İbrahimə və oğlu İsmailə) ki,
لَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ فِى كَبَدٍ ﴿٤﴾
Biz insanı çətinlik içində xəlq etdik.
Biz insanı məşəqqətdə yaratdıq! (İnsan doğulduğu gündən qəbir evinə gedənə qədər əzab-əziyyət içində çalışıb çabalayır, həyat boyu müxtəlif çətinliklərlə üzləşər. Bu, ilahı bir hikmətdir, həyatın qanunudur!)
أَيَحْسَبُ أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌۭ ﴿٥﴾
O, heç kəsin ona gücü çatmayacağınımı güman edir?
Məgər insan (Vəlid bin əl-Müğirə) heç kəsin ona gücü çatmayacağını zənn edir?
يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًۭا لُّبَدًا ﴿٦﴾
O deyir: “Mən çoxlu var-dövlət sərf etmişəm!”
Və: Mən (Peyğəmbərlə düşmənçilik yolunda) xeyli mal-dövlət sərf etmişəm!” – deyir?
أَيَحْسَبُ أَن لَّمْ يَرَهُۥٓ أَحَدٌ ﴿٧﴾
O, heç kəsin onu görməyəcəyinimi zənn edir?
Məgər o heç kəsin onu görmədiyini güman edir?!
أَلَمْ نَجْعَل لَّهُۥ عَيْنَيْنِ ﴿٨﴾
Məgər ona iki gözü Biz verməmişikmi?
Məgər Biz ona iki göz vermədikmi?!
وَلِسَانًۭا وَشَفَتَيْنِ ﴿٩﴾
Bir dillə iki dodaq verməmişikmi?
Eləcə də bir dil və qoşa dodaq (vermədikmi)?!
وَهَدَيْنَٰهُ ٱلنَّجْدَيْنِ ﴿١٠﴾
Onu iki yoxuşlu yola yönəltmədikmi?
Biz ona iki yol (xeyir və şər, küfr və iman yollarını) göstərmədikmi?!
فَلَا ٱقْتَحَمَ ٱلْعَقَبَةَ ﴿١١﴾
O isə sərt yoxuşu aşmağa can atmadı.
Lakin o, əqəbəni (maneəni) keçə bilmədi (özünə verilən bu qədər ne’mətlərə şükür etmədi).
وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلْعَقَبَةُ ﴿١٢﴾
Sən nə bilirsən ki, sərt yoxuş nədir?
(Ya Peyğəmbər!) Sən nə bilirsən (haradan bilirsən) ki, əqəbə nədir?!
أَوْ إِطْعَٰمٌۭ فِى يَوْمٍۢ ذِى مَسْغَبَةٍۢ ﴿١٤﴾
və ya aclıq günündə möhtaca yemək verməkdir –
Yaxud aclıq günü (zamanı) yemək verməkdir -
يَتِيمًۭا ذَا مَقْرَبَةٍ ﴿١٥﴾
qohumluq əlaqəsi çatan bir yetimə,
Qohumluq əlaqəsi çatan bir yetimə.
أَوْ مِسْكِينًۭا ذَا مَتْرَبَةٍۢ ﴿١٦﴾
yaxud aclıqdan yerə uzanmış kasıba!
Və ya (taqətsizlikdən) torpağa sərilmiş bir miskinə!
ثُمَّ كَانَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَتَوَاصَوْا۟ بِٱلصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا۟ بِٱلْمَرْحَمَةِ ﴿١٧﴾
Sonra isə o, iman gətirən, bir-birinə səbir və mərhəmət tövsiyə edənlərdən olmaqdır.
Sonra da iman gətirən və bir-birinə səbr tövsiyə edən, mərhəmət tövsiyə edən kimsələrdən olmaqdır!
أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْمَيْمَنَةِ ﴿١٨﴾
Onlar sağ tərəf sahibləridir.
Onlar sağ tərəf sahibləridir! (Əməl dəftərləri sağ əllərinə verilənlərdir!)
وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا هُمْ أَصْحَٰبُ ٱلْمَشْـَٔمَةِ ﴿١٩﴾
Ayələrimizi inkar edənlər isə sol tərəf sahibləridir.
Ayələrimzi inkar edənlər isə sol tərəf sahibləridir! (Əməl dəftərləri sol əllərinə verilənlərdir!)
عَلَيْهِمْ نَارٌۭ مُّؤْصَدَةٌۢ ﴿٢٠﴾
Od onların üzərində qapanacaqdır.
Onları hər tərəfi qapalı Cəhənnəm gözləyir! (Kafirlər Cəhənnəmdə həmişəlik qalar, oradan heç yerə çıxa bilməzlər!)