Setting
Surah The rising of the dead [Al-Qiyama] in Azerbaijani
لَآ أُقْسِمُ بِيَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ ﴿١﴾
And içirəm Qiyamət gününə!
And içirəm qiyamət gününə;
وَلَآ أُقْسِمُ بِٱلنَّفْسِ ٱللَّوَّامَةِ ﴿٢﴾
And içirəm peşmançılıq çəkən nəfsə!
And içirəm (günah etdiyi üçün, yaxud yaxşı əməli azdır deyə) özünü qınayan nəfsə! (Siz öləndən sonra mütləq diriləcəksiniz!)
أَيَحْسَبُ ٱلْإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُۥ ﴿٣﴾
İnsan elə düşünür ki, Biz onun sümüklərini yığa bilməyəcəyik.
Məgər insan elə güman edir ki, (qiyamət günü) onun sümüklərini bir yerə yığa bilməyəcəyik?!
بَلَىٰ قَٰدِرِينَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّىَ بَنَانَهُۥ ﴿٤﴾
Mütləq yığacağıq! Biz onun barmaq uclarını bərpa etməyə qadirik.
Bəli, Biz onun barmaqlarını da (barmaq sümüklərini də, barmaqlarının uclarını da) düzəltməyə qadirik!
بَلْ يُرِيدُ ٱلْإِنسَٰنُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُۥ ﴿٥﴾
Lakin insan bundan sonra da günah etmək fikrindədir.
Lakin insan (bundan sonra da) önündəkini (qiyaməti) danmaq (pis işlər görmək) istəyər.
يَسْـَٔلُ أَيَّانَ يَوْمُ ٱلْقِيَٰمَةِ ﴿٦﴾
O: “Qiyamət günü nə vaxt olacaq!”– deyə rişxəndlə soruşur.
Və (istehza ilə): “Qiyamət günü nə vaxt olacaqdır?” – deyə soruşar.
فَإِذَا بَرِقَ ٱلْبَصَرُ ﴿٧﴾
Gözlər bərələ qalacağı,
Göz (heyrətdən) bərələcəyi;
وَجُمِعَ ٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُ ﴿٩﴾
və günəşlə ayın qovuşacağı zaman –
Günəşlə ay birləşəcəyi (hər ikisinin qərbdən çıxacağı, nurunun gedəcəyi) zaman -
يَقُولُ ٱلْإِنسَٰنُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ ٱلْمَفَرُّ ﴿١٠﴾
o gün insan deyəcəkdir: “Hara qaçaq?”
Məhz o gün insan: “Qaçıb can qurtarmağa yer haradadır?” – deyəcəkdir.
كَلَّا لَا وَزَرَ ﴿١١﴾
Xeyr, o gün pənah aparılacaq yer tapılmayacaq.
Xeyr, (o gün) heç bir sığınacaq olmayacaqdır!
إِلَىٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ ٱلْمُسْتَقَرُّ ﴿١٢﴾
O gün qayıdış ancaq sənin Rəbbinə olacaqdır.
O gün (ey insan!) duracaq (pənah aparılacaq) yer ancaq Rəbbinin hüzurudur!
يُنَبَّؤُا۟ ٱلْإِنسَٰنُ يَوْمَئِذٍۭ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ ﴿١٣﴾
O gün insana əvvəllər etdiyi və sonraya saxladığı əməlləri barədə xəbər veriləcəkdir.
O gün insana öncə etdiyi və sonraya qoyduğu nə varsa (sağlığında dünyada gördüyü işlər və öləndən sonra qoyub getdiyi yaxşı, pis nə varsa, hamısı) xəbər veriləcəkdir!
بَلِ ٱلْإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفْسِهِۦ بَصِيرَةٌۭ ﴿١٤﴾
Əslində, insan öz əleyhinə şahidlik edəcəkdir;
Doğrusu, insan özü-özünə şahiddir!
وَلَوْ أَلْقَىٰ مَعَاذِيرَهُۥ ﴿١٥﴾
üzrlü olub-olmadığı bütün halları ortaya qoysa da.
O, hər cür üzrxahlıq etsə də, (qəbul olunmaz)!
لَا تُحَرِّكْ بِهِۦ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِۦٓ ﴿١٦﴾
Cəbrail sənə Quranı nazil etdikdə onu tələm-tələsik yadda saxlamaq üçün dilini tərpətmə!
(Ya Peyğəmbər! Cəbrail sənə Qur’an oxuduğu zaman) onu tələm-tələsik əzbərləmək üçün dilini tərpətmə! (Sən də onunla birlikdə Qur’anı təkrar etmə, yalnız dinlə!)
إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُۥ وَقُرْءَانَهُۥ ﴿١٧﴾
Şübhəsiz ki, sənin qəlbində onun qərar tutması və dilinlə onun oxunması Bizə aiddir.
Çünki onu (sənin qəlbində) cəm etmək, (dilində) oxutmaq Bizə aiddir.
فَإِذَا قَرَأْنَٰهُ فَٱتَّبِعْ قُرْءَانَهُۥ ﴿١٨﴾
Biz onu oxuduğumuz zaman sən onun oxunuşunu izlə.
Biz onu (Cəbrailin dili ilə) oxutduğumuz zaman oxunmasını diqqətlə dinlə.
ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُۥ ﴿١٩﴾
Sonra, sözsüz ki, onu izah etmək də Bizə aiddir.
Sonra onu (sənə) bəyan etmək də Bizə aiddir!
كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ ٱلْعَاجِلَةَ ﴿٢٠﴾
Xeyr! Əksinə, siz tez ötüb keçən fani dünyanı sevir,
Xeyr, xeyr! Siz tez keçib gedəni (fani dünyanı) sevirsiniz.
وَتَذَرُونَ ٱلْءَاخِرَةَ ﴿٢١﴾
Axirətdən isə uzaqlaşırsınız.
Axirəti isə tərk edirsiniz.
وُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍۢ نَّاضِرَةٌ ﴿٢٢﴾
O gün neçə-neçə üzlər nurlanacaq
O gün neçə-neçə üzlər sevinib güləcək,
إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌۭ ﴿٢٣﴾
və öz Rəbbinə baxacaqdır.
Öz Rəbbinə baxacaqdır!
وَوُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍۭ بَاسِرَةٌۭ ﴿٢٤﴾
O gün neçə-neçə üzlər də tutulub qaralacaq,
O gün neçə-neçə üzlər tutulub qaralacaq,
تَظُنُّ أَن يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌۭ ﴿٢٥﴾
və yəqin edəcək ki, onlara müsibət artıq üz vermişdir.
(Sahiblərinin) bel sümüklərinin (dəhşətli bir əzabla) qırılacağını anlayacaqdır!
كَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِىَ ﴿٢٦﴾
Xeyr, o ruh körpücük sümüklərinə yetişəcəyi zaman;
Xeyr, (can) boğaza (körpücük sümüklərinə) gəlib yetişəcəyi,
وَقِيلَ مَنْ ۜ رَاقٍۢ ﴿٢٧﴾
“Ovsunu kim oxuyacaq?”– deyiləcəkdir.
“(Onu bu bəladan) kim xilas edə bilər?” – deyiləcəyi,
وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلْفِرَاقُ ﴿٢٨﴾
Can verən adam dünya həyatından ayrıldığını yəqin edəcəyi,
(Can üstə olan kimsə) ayrılıq dəminin gəlib çatdığını anlayacağı,
وَٱلْتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ ﴿٢٩﴾
və ayaq ayağa dolaşacağı zaman –
Və (ölüm qorxusundan) qıçı-qıçına dolaşacağı zaman,
إِلَىٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ ٱلْمَسَاقُ ﴿٣٠﴾
o gün hər kəs Rəbbinin hüzuruna gətiriləcəkdir.
Aparılacağı yer Rəbbinin hüzuru olacaqdır (ey insan)!
فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ ﴿٣١﴾
O kafir nə Quranı təsdiq etdi, nə də namaz qıldı.
Beləliklə, o (kafir Əbu Cəhl) nə (Qur’anı) təsdiq etdi, nə də namaz qıldı.
وَلَٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ﴿٣٢﴾
Haqqı da yalan saydı və üz döndərdi.
Amma (Allah kəlamını) yalan saydı, (ondan) üz döndərdi.
ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهْلِهِۦ يَتَمَطَّىٰٓ ﴿٣٣﴾
Sonra da lovğa-lovğa öz ailəsinin yanına getdi.
Sonra da özünü darta-darta ailəsinin yanına getdi.
ثُمَّ أَوْلَىٰ لَكَ فَأَوْلَىٰٓ ﴿٣٥﴾
Yenə də vay sənin halına, vay!
Yenə də vay sənin halına, vay!
أَيَحْسَبُ ٱلْإِنسَٰنُ أَن يُتْرَكَ سُدًى ﴿٣٦﴾
Bəlkə insan özbaşına qoyulacağını güman edir?
Məgər insan elə güman edir ki, o, başlı-başına (cəzasız) buraxılacaq?!
أَلَمْ يَكُ نُطْفَةًۭ مِّن مَّنِىٍّۢ يُمْنَىٰ ﴿٣٧﴾
Məgər o, kişi toxumundan axıdılan bir damla nütfə deyildimi?
Məgər o tökülən bir qətrə nütfə deyildimi?!
ثُمَّ كَانَ عَلَقَةًۭ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ ﴿٣٨﴾
Sonra laxtalanmış qan oldu. Allah onu yaradıb kamil bir görkəmə saldı.
Sonra laxtalanmış qan oldu və (Allah) onu yaradıb surət verdi (insan şəklinə saldı).
فَجَعَلَ مِنْهُ ٱلزَّوْجَيْنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلْأُنثَىٰٓ ﴿٣٩﴾
Ondan da bir cüt kişi və qadın yaratdı.
Sonra da ondan biri kişi, biri qadın olmaqla iki cift (həmtay) yaratdı.
أَلَيْسَ ذَٰلِكَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحْۦِىَ ٱلْمَوْتَىٰ ﴿٤٠﴾
Məgər O, ölüləri diriltməyə qadir deyil?
Elə isə O Allah ölüləri diriltməyə qadir deyildirmi?!