English
Chinese
Spanish
Portuguese
Russian
Japanese
French
German
Italian
Hindi
Korean
Indonesian
Bengali
Albanian
Bosnian
Dutch
Malayalam
RomanianSettings
Surah The Poets [Ash-Shuara] in Uzbek
تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْكِتَٰبِ ٱلْمُبِينِ ﴿2﴾
Булар очиқ китобнинг оятларидир.
Булар очиқ Китоб оятларидир.
لَعَلَّكَ بَٰخِعٌۭ نَّفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا۟ مُؤْمِنِينَ ﴿3﴾
Эҳтимол, (улар) мўмин бўлмаганлари учун сен ўзингни ҳалок қилмоқчидирсан?!
Эҳтимол сиз улар мўмин бўлмаганлари учун ўзингизни ҳалок қилмоқчидирсиз?
إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَايَةًۭ فَظَلَّتْ أَعْنَٰقُهُمْ لَهَا خَٰضِعِينَ ﴿4﴾
Агар хоҳласак, уларга осмондан оят-мўъжиза нозил қилурмиз. Бас, уларнинг бўйинлари унга эгилиб қоладир.
Истасак, уларга самодан бир мўъжиза туширамиз-да, уларнинг бўйинлари унга эгилиб қолади.
وَمَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍۢ مِّنَ ٱلرَّحْمَٰنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا۟ عَنْهُ مُعْرِضِينَ ﴿5﴾
Уларга Роҳмандан янги эслатма келибдики, албатта, ундан юз ўгиргувчи бўлганлар.
Қачон Раҳмондан уларга бир янги эслатма келса, ундан юз ўгиравердилар.
فَقَدْ كَذَّبُوا۟ فَسَيَأْتِيهِمْ أَنۢبَٰٓؤُا۟ مَا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ ﴿6﴾
Бас, батаҳқиқ, ёлғонга чиқардилар. Яқинда уларга ўзлари истеҳзо қилган нарсанинг хабари келажакдир.
Бас, ёлғонга чиқардилар. Энди яқинда уларга қилиб юрган мазахларининг хабарлари келур.
أَوَلَمْ يَرَوْا۟ إِلَى ٱلْأَرْضِ كَمْ أَنۢبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍۢ كَرِيمٍ ﴿7﴾
Улар ерга қарамайдиларми?! Биз унда гўзал навлардан қанчаларини ундириб қўйибмиз.
Заминга боқмайдиларми? Биз унда ҳар бир фойдали навлардан қанчасини ундириб қўйдик-ку.
إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ ﴿8﴾
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмаслар.
Бу ишда белги бордир. Уларнинг кўплари мўмин бўлмадилар.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ﴿9﴾
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
Албатта, Парвардигорингиз Азиз ва Меҳрибондир.
وَإِذْ نَادَىٰ رَبُّكَ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱئْتِ ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ ﴿10﴾
Роббинг Мусога: «У золим қавмга боргин.
Эсланг! Парвардигорингиз Мусога шундай нидо қилди: «Золим қавм ёнига бор».
قَوْمَ فِرْعَوْنَ ۚ أَلَا يَتَّقُونَ ﴿11﴾
Фиръавн қавмига. (Биздан) қўрқмайдиларми?! « деб нидо қилганини эсла.
«Фиръавн қавмига. Қўрқмайдиларми?!\"
قَالَ رَبِّ إِنِّىٓ أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ ﴿12﴾
У: «Эй Роббим, улар мени ёлғончи қилишларидан қўрқаман.
Деди: «Парвардигорим, мени ёлғончига чиқаришларидан қўрқаман.
وَيَضِيقُ صَدْرِى وَلَا يَنطَلِقُ لِسَانِى فَأَرْسِلْ إِلَىٰ هَٰرُونَ ﴿13﴾
Ва дилим сиқилишидан ҳамда тилим бурро бўлмай қолишидан. Бас, Ҳорунни элчи қил.
Ва юрагим сиқилишидан ҳамда тилим равон бўлмай қолишидан. Бас, Ҳорунга ҳам элчи юборгин.
وَلَهُمْ عَلَىَّ ذَنۢبٌۭ فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ ﴿14﴾
Менинг зиммамда улар наздида гуноҳ бор. Бас, мени ўлдиришларидан хавфдаман», деди.
Улар учун мен гуноҳкорман. Мени ўлдириб юборишларидан қўрқаман».
قَالَ كَلَّا ۖ فَٱذْهَبَا بِـَٔايَٰتِنَآ ۖ إِنَّا مَعَكُم مُّسْتَمِعُونَ ﴿15﴾
У зот: «Йўқ! Бас, иккингиз Бизнинг оят-мўъжизаларимиз ила боринглар. Албатта, Биз иккингиз билан эшитгувчилармиз.
Деди: «Йўқ! Оятларимизни олиб бораверинглар. Албатта, Биз сизлар билан бирга эшитиб тургувчидирмиз».
فَأْتِيَا فِرْعَوْنَ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿16﴾
Бас, Фиръавнга боринглар ва унга: «Биз Роббул Оламийннинг Пайғамбарларимиз.
Бас, Фиръавнга бориб айтинглар: «Биз оламлар Парвардигорининг элчиларимиз».
أَنْ أَرْسِلْ مَعَنَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ﴿17﴾
Бани Исроилни биз билан қўйиб юбор», деб айтинглар, деди.
«Бани Исроилни биз билан қўйиб юбор».
قَالَ أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًۭا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ ﴿18﴾
У (Фиръавн): «Биз сени гўдаклигингдан ўз ичимизда тарбия қилмадикми?! Умрингнинг бир неча йилини бизнинг ичимизда ўтказмадингми?!
Деди: «Сени гўдаклигингдан ичимизда тарбия қилмадикми? Умрингнинг бир неча йилида бизнинг орамизда турмадингми?
وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ ٱلَّتِى فَعَلْتَ وَأَنتَ مِنَ ٱلْكَٰفِرِينَ ﴿19﴾
Ва нонкўрлардан бўлиб, қиладиган ишингни қилиб қўймадингми?!» деди. (Фиръавннинг миннатларидан асосий мақсади–Мусо алайҳиссалом олиб келган динни инкор қилиш эди. Қўлимизда катта бўла туриб, энди, бизга, динимизга ва мулкимизга қарши чиқасанми? Янги дин келтирдим, деб даъво қиласанми? Бизнинг қавмимиздан бир кишини ўлдириб қўймадингми?!)
Ўзинг нонкўрлардан бўлиб, қиладиган ишингни қилиб қўймадингми?\"
قَالَ فَعَلْتُهَآ إِذًۭا وَأَنَا۠ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ ﴿20﴾
(Мусо): «Ўша ишни қилган бўлсам, билмасдан қилганман.
Деди: «У ишни билмасдан қилган эдим.
فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِى رَبِّى حُكْمًۭا وَجَعَلَنِى مِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ ﴿21﴾
Бас, сизлардан хавфсираб қочиб кетдим. Кейин Аллоҳ менга ҳикмат берди ва мени Пайғамбарлардан қилди. (Ўша қитбтий менинг бир Бани Исроиллик қабиладошим билан уришаётган экан. Қабиладошим мендан ёрдам сўради, мен уега ёрдам бераман деб қибтийни бир урсам ўлиб қолди. Сўнгра хатони тушундим.)
Сизлардан қўрқиб, қочиб кетгандим. Бас, Парвардигорим менга ҳикмат ато этди ва мени пайғамбарлардан қилди.
وَتِلْكَ نِعْمَةٌۭ تَمُنُّهَا عَلَىَّ أَنْ عَبَّدتَّ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ﴿22﴾
Ўша менга қилаётган миннатинг Бани Исроилни қул қилиб олганингдандир», деди.
Ўша менга миннат қилаётганинг неъмат Бани Исроилни қул қилиб олганингдир».
قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿23﴾
Фиръавн: «Роббул Оламийн нима?» деди.
Фиръавн деди: «Оламлар парвардигори ким?\"
قَالَ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَآ ۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ ﴿24﴾
У (Мусо): «Агар англамоқчи бўлсангиз, У осмонлару ер ва уларнинг орасидаги нарсаларнинг Роббидир», деди.
Деди: «Осмонлару ернинг ва улар орасидаги нарсаларнинг Парвардигори. Агар ишонадиган бўлсангизлар».
قَالَ لِمَنْ حَوْلَهُۥٓ أَلَا تَسْتَمِعُونَ ﴿25﴾
У атрофидаги кишиларга: «Эшитмаяпсизларми?!» деди.
Атрофидагиларга деди: «Эшитмаяпсизларми?\"
قَالَ رَبُّكُمْ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلْأَوَّلِينَ ﴿26﴾
У(Мусо): « У зот сизнинг Роббингиз ва аввалги ота-боболарингизнинг Роббидир», деди.
Деди: «Сизларнинг Парвардигорингиз ва ота-боболарингизнинг Парвардигори».
قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ ٱلَّذِىٓ أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌۭ ﴿27﴾
У: «Албатта, сизга юборилган Пайғамбарингиз жиннидир», деди.
Деди: «Сизларга юборилган бу пайғамбарингиз аниқ телбадир».
قَالَ رَبُّ ٱلْمَشْرِقِ وَٱلْمَغْرِبِ وَمَا بَيْنَهُمَآ ۖ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ ﴿28﴾
У(Мусо): «У, агар ақл юритсангиз, машриқу мағрибнинг ва улар ўртасидаги нарсаларнинг Роббидир», деди.
Деди: «Агар ақлингизни ишлатадиган бўлсангизлар, У машриқу мағрибнинг ва улар орасидаги нарсаларнинг Парвардигоридир».
قَالَ لَئِنِ ٱتَّخَذْتَ إِلَٰهًا غَيْرِى لَأَجْعَلَنَّكَ مِنَ ٱلْمَسْجُونِينَ ﴿29﴾
У: «Агар мендан бошқани илоҳ қилиб олсанг, албатта, мен сени зиндонбандлардан қилурман», деди.
Деди: «Мендан бошқасини худо қилиб оладиган бўлсанг, албатта, мен сени зиндонбандлардан қилиб қўяман».
قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكَ بِشَىْءٍۢ مُّبِينٍۢ ﴿30﴾
У(Мусо): «Агар мен сенга очиқ-ойдин нарса келтирсам ҳам-а?!» деди.
Деди: «Сенга очиқ-равшан нарсани келтирсам ҳам-а?»
قَالَ فَأْتِ بِهِۦٓ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ ﴿31﴾
У: «Агар ростгўйлардан бўлсанг, келтир уни!» деди.
Деди: «Келтир уни, агар ростгўйлардан бўлсанг».
فَأَلْقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ ثُعْبَانٌۭ مُّبِينٌۭ ﴿32﴾
Бас, у (Мусо) асосини ташлади. Баногоҳ у аниқ аждарга айланди.
У асосини ташлаган эди, бирдан у чинакам аждарга айланди.
وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِىَ بَيْضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ ﴿33﴾
Ва қўлини чиқарди. Банагоҳ у назар қилгувчиларга оппоқ кўринди.
Қўлини чиқарган эди, бирдан у қараб турганларга оқ бўлиб кўринди.
قَالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُۥٓ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٌۭ ﴿34﴾
У(Фиръавн) атрофидаги аъёнларига: «Албатта, бу ўта билимдон сеҳргардир.
Атрофидаги аъёнларга деди: «Албатта, бу билимдон сеҳргардир».
يُرِيدُ أَن يُخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكُم بِسِحْرِهِۦ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ ﴿35﴾
У ўз сеҳри билан сизларни ерингиздан чиқармоқчи, нима дейсизлар?», деди. (Худонинг динига қарши чиққан, Аллоҳнинг йўлидаги даъватчиларни ўзига душман билган туғёнкорларнинг доимий гапларидан бири. Атрофидаги гумашталарига ва содда халққа даъватчини хавфли қилиб кўрсатади ва уларни қўрқитади.)
\"Сеҳри билан сизларни ерингиздан чиқариб юбормоқчи бўляпти. Хўш, энди нима дейсизлар?\"
قَالُوٓا۟ أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَٱبْعَثْ فِى ٱلْمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ ﴿36﴾
Улар: «Уни ва акасини қўйиб тургин-да, шаҳарларга тўпловчиларни юбор.
Дедилар: «Уни ва акасини қўйиб тургин-да, шаҳарларга тўпловчиларни юбор.
يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍۢ ﴿37﴾
Сенга барча ўта билимдон сеҳргарларни олиб келсинлар», дедилар. (Бу таклиф Фиръавнга маъқул тушди. Зотан, у атрофидагилардан айнан шу жавобни кутган эди. Бошқа сура ва оятлардан биламизки, Мусо алайҳиссалом билан сеҳргарларнинг мусобақалашадиган жойи, вақти ва бошқа шартлари келишиб олинади. Фиъравн шаҳарларга одамларини юбориб, сеҳргарларни тўплатиб келади.)
Сенга ўткир сеҳргарларни келтирсинлар».
فَجُمِعَ ٱلسَّحَرَةُ لِمِيقَٰتِ يَوْمٍۢ مَّعْلُومٍۢ ﴿38﴾
Бас, сеҳргарлар маълум куни келишилган вақтда жамландилар.
Бас, сеҳргарлар маълум кунда белгиланган жойга тўпландилар.
وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ أَنتُم مُّجْتَمِعُونَ ﴿39﴾
Ва одамларга: «Сизлар тўпланиб бўлдингизми?
Одамларга айтилди: «Тўпланиб бўлдингизми?»
لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن كَانُوا۟ هُمُ ٱلْغَٰلِبِينَ ﴿40﴾
Ажаб эрмас, устин келсалар, сеҳргарларга эргашсак», дейилди. (Турли муносабатлар ила одамларни тўплаш, билан уларни чалғитиш ва ўзига маҳлиё этиш ҳам туғёнкор ҳокимларнинг одати. Сеҳргарлар билан Мусо алайҳиссалом тортишувини ғанимат билиб роса одам йиғдилар.)
Сеҳргарлар ғолиб бўлсалар, ўшаларга эргашсак, ажаб эмас.
فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالُوا۟ لِفِرْعَوْنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِن كُنَّا نَحْنُ ٱلْغَٰلِبِينَ ﴿41﴾
Сеҳргарлар келган чоғларида Фиръавнга: «Агар биз ғолиб келгувчи бўлсак, бизга, албатта, ҳақ бериладими?» дедилар.
Сеҳргарлар келишгач, Фиръавнга дедилар: «Агар биз ғолиб бўлсак, бизга бирон мукофот бўладими?»
قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذًۭا لَّمِنَ ٱلْمُقَرَّبِينَ ﴿42﴾
У: «Ҳа! У ҳолда сиз, албатта, энг яқинларимдан бўласиз», деди.
Деди: «Ҳа, у ҳолда сизлар менинг яқин кишиларимга айланасизлар».
قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلْقُوا۟ مَآ أَنتُم مُّلْقُونَ ﴿43﴾
Мусо уларга: «Сиз ташлайдиган нарсангизни ташланг», деди.
Мусо уларга деди: «Ташлайдиганингизни ташланг».
فَأَلْقَوْا۟ حِبَالَهُمْ وَعِصِيَّهُمْ وَقَالُوا۟ بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ ٱلْغَٰلِبُونَ ﴿44﴾
Бас, улар арқонлари ва асоларини ташладилар ва «Фиръавннинг иззати билан қасамки, албатта, биз ғолиблармиз», дедилар.
Бас, улар арқонлари ва асоларини ташладилар ва дедилар: «Фиръавннинг қудратига қасамки, албатта, биз ғолиб бўлгувчилармиз».
فَأَلْقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ ﴿45﴾
Сўнгра Мусо асосини ташлаган эди, бирдан у уларнинг уйдирмаларини юта бошлади. (Сеҳргарлар арқонларини ташлаганида, илонга айланмаган, уларнинг найранги туфайлигина кишилар кўзига шундай кўринган эди, холос. Кейин Мусо алайҳиссалом асоларини ташладилар ва у аждарга айланиб, Фиръавн сеҳргарларининг асо ва арқонларини юта бошлади.)
Сўнг Мусо ҳам асосини ташлаган эди, бирдан у уларнинг уйдирмаларини юта бошлади.
فَأُلْقِىَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِينَ ﴿46﴾
Бас, сеҳргарлар сажда қилган ҳолларида йиқилдилар.
Бас, сеҳргарлар сажда қилган ҳолларида ерга ташландилар.
قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿47﴾
Улар: «Роббул Оламийнга иймон келтирдик.
Дедилар: «Оламлар Парвардигорига иймон келтирдик.
رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ ﴿48﴾
Мусо ва Ҳоруннинг Роббига», дедилар.
Мусо ва Ҳоруннинг Парвардигорига».
قَالَ ءَامَنتُمْ لَهُۥ قَبْلَ أَنْ ءَاذَنَ لَكُمْ ۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِى عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَٰفٍۢ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ ﴿49﴾
У: «Мен сизга изн бермасимдан олдин унга иймон келтирдингиз! Албатта, у сизга сеҳр ўргатган каттангиздир! Энди тезда биласиз, мен, албатта, қўл-оёғингизни қарама-қарши томонидан кесажакман ва барчангизни осажакман», деди.
Деди: «Сизларга изн бермасимдан олдин унга иймон келтирдингизми? Албатта, у сизларга сеҳрни ўргатган каттангиздир. Яқинда билиб оласизлар. Қўлларингизни ва оёқларингизни қарама-қарши тарафидан кесаман ва ҳаммангизни осаман».
قَالُوا۟ لَا ضَيْرَ ۖ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ ﴿50﴾
Улар: «Зарари йўқ. Албатта, биз Роббимизга қайтгувчимиз.
Дедилар: «Зарари йўқ. Биз Парвардигоримизга қайтгувчидирмиз.
إِنَّا نَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَٰيَٰنَآ أَن كُنَّآ أَوَّلَ ٱلْمُؤْمِنِينَ ﴿51﴾
Мўминларнинг аввалгиси бўлганимиз учун Роббимиз хатоларимизни кечиришидан умид қиламиз», дедилар.
Биз дастлабки иймон келтирганлар бўлганимиз учун Парвардигоримиз хатоларимизни мағфират айлашини умид қиламиз».
۞ وَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِىٓ إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ ﴿52﴾
Ва Мусога: «Бандаларим билан кечаси йўлга чиқ. Албатта, таъқиб этилурсиз», деб ваҳий юбордик.
Мусога шундай ваҳий қилдик: «Бандаларим билан тунда йўлга чиқ. Албатта, сизлар таъқиб этилурсизлар».
فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِى ٱلْمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ ﴿53﴾
Бас, Фиръавн шаҳарларга тўпловчилар юборди:
Бас, Фиръавн шаҳарларга тўпловчилар юборди.
إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَشِرْذِمَةٌۭ قَلِيلُونَ ﴿54﴾
«Шубҳасиз, анавилар озгина тоифадирлар.
Улар бир ҳовуч ялангоёқлардир.
وَإِنَّهُمْ لَنَا لَغَآئِظُونَ ﴿55﴾
Албатта, улар бизни ғазаблантиргувчилардир.
Албатта, улар бизни ғазаблантиргувчилардир.
وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَٰذِرُونَ ﴿56﴾
Албатта, биз ҳаммамиз ҳушёрмиз», деб.
Албатта, биз ҳаммамиз ҳушёрмиз.
فَأَخْرَجْنَٰهُم مِّن جَنَّٰتٍۢ وَعُيُونٍۢ ﴿57﴾
Бас, Биз уларни боғ-роғлар ва булоқлардан.
Бас, Биз уларни боғлару булоқлардан чиқардик.
وَكُنُوزٍۢ وَمَقَامٍۢ كَرِيمٍۢ ﴿58﴾
Хазиналар ва муҳтарам маскандан чиқардик. (Яъни, Фиръавн ва унинг қавмини боғ-роғларидан ва булоқларидан, хазиналаридан ва ҳашаматли масканларидан чиқардик.
Хазиналару гўзал маскандан (чиқардик).
كَذَٰلِكَ وَأَوْرَثْنَٰهَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ﴿59﴾
Ана шундай. Ўша(нарса)ларни Бани Исроилга мерос қилиб бердик.
Шунингдек, уларни Бани Исроилга мерос қилиб қолдирдик.
فَأَتْبَعُوهُم مُّشْرِقِينَ ﴿60﴾
Бас, уларни қуёш чиқиш пайтида қувиб етдилар.
Бас, уларни қуёш чиқиш пайтида қувиб етдилар.
فَلَمَّا تَرَٰٓءَا ٱلْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَٰبُ مُوسَىٰٓ إِنَّا لَمُدْرَكُونَ ﴿61﴾
Икки жамоат бир-бирларини кўрган чоғида, Мусонинг одамлари: «Энди қўлга тушдик», дедилар.
Икки жамоа бир-бирларини кўрган вақтда Мусонинг ҳамроҳлари: «Бизлар аниқ тутилдик», дедилар.
قَالَ كَلَّآ ۖ إِنَّ مَعِىَ رَبِّى سَيَهْدِينِ ﴿62﴾
У (Мусо): »Йўқ! Албатта, Роббим мен билан, У менга тўғри йўлни кўрсатур«, деди.
Деди: «Йўқ, албатта, мен билан бирга Парвардигорим бор. Албатта, У менга йўл кўрсатади».
فَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱضْرِب بِّعَصَاكَ ٱلْبَحْرَ ۖ فَٱنفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍۢ كَٱلطَّوْدِ ٱلْعَظِيمِ ﴿63﴾
Бас, Биз Мусога: «Асонг билан денгизни ур», деб ваҳий қилдик. Бас, у (денгиз) бўлиниб, ҳар бўлаги улкан тоғдек бўлди.
Мусога шундай ваҳий қилдик: «Асоинг билан денгизни ур». Шунда у бўлиниб, ҳар бир бўлак баланд тоғ каби бўлди.
وَأَزْلَفْنَا ثَمَّ ٱلْءَاخَرِينَ ﴿64﴾
Ва кейин бошқаларни ҳам яқинлаштирдик. (Яъни, Фиръавн ва унинг аскарларини ҳам денгизга яқинлаштирдик.)
Кейин бошқаларни ҳам яқинлаштирдик.
وَأَنجَيْنَا مُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓ أَجْمَعِينَ ﴿65﴾
Мусо ва унга эргашганларга, ҳаммаларига нажот бердик.
Мусо ва унга эргашганларнинг ҳаммаларига нажот бердик.
ثُمَّ أَغْرَقْنَا ٱلْءَاخَرِينَ ﴿66﴾
Сўнгра бошқаларни ғарқ қилдик. (Фиръавн ва унинг аскарлари денгиз бағрига тўлиқ тушиб бўлганларидан кейин, улкан тоғдек ҳайбат-ла тўхтаб турган денгиз яна ҳаракатга келиб, ҳаммаларини ҳалок қилди.)
Сўнгра бошқаларни ғарқ қилиб юбордик.
إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ ﴿67﴾
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
Бу ишда бир белги бордир. Уларнинг кўплари мўмин бўлмадилар.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ﴿68﴾
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
Албатта, Парвардигорингиз Азиз ва Меҳрибондир.
وَٱتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَٰهِيمَ ﴿69﴾
Ва уларга Иброҳимнинг хабарини тиловат қилиб бер.
Уларга Иброҳимнинг хабарини тиловат қилиб беринг.
إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِۦ مَا تَعْبُدُونَ ﴿70﴾
Ўшанда у отаси ва қавмига: «Нимага ибодат қилмоқдасизлар?» деган эди.
Ўшанда у отаси ва қавмига: «Нимага ибодат қиляпсизлар?» - деган эди.
قَالُوا۟ نَعْبُدُ أَصْنَامًۭا فَنَظَلُّ لَهَا عَٰكِفِينَ ﴿71﴾
Улар: «Санамларга ибодат қилмоқдамиз. Ва уларга ихлос ила ибодат қилишда бардавом бўлурмиз», дедилар. (Тош ёки бошқа нарсадан юзи инсон юзига ўхшатиб ишланган бутга «санам» дейилади.)
Дедилар: «Бут-санамларга ибодат қиляпмиз ва уларга содиқ қолурмиз».
قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ ﴿72﴾
У: «Илтижо қилганингизда улар сизни эшитадиларми?
Деди: «Дуо қилганингизда улар сизни эшитадиларми?
أَوْ يَنفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ ﴿73﴾
Ёхуд наф ёки зарар етказа оладиларми?» деди.
Ёки фойда ё зарар етказа оладиларми?»
قَالُوا۟ بَلْ وَجَدْنَآ ءَابَآءَنَا كَذَٰلِكَ يَفْعَلُونَ ﴿74﴾
Улар: «Йўқ, биз ота-боболаримизни шундай қилаётганларини кўрдик», дедилар.
Дедилар: «Йўқ, ота-боболаримизнинг шундай қилаётганларини кўрганмиз».
قَالَ أَفَرَءَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ ﴿75﴾
У: «Нимага ибодат қилаётганингизни билдингизми?!
Деди: «Нимага ибодат қилаётганингизни ўйлаб кўрдингизми?
أَنتُمْ وَءَابَآؤُكُمُ ٱلْأَقْدَمُونَ ﴿76﴾
Сиз ва қадимги оталарингиз?!
Сизлар ва қадимги ота-боболарингиз?»
فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّۭ لِّىٓ إِلَّا رَبَّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿77﴾
Албатта, Роббул Оламийндан бошқа уларнинг барчаси менга душмандир», деди.
Шак-шубҳасиз, улар менга душмандир. Барча оламлар Парвардигоригина бундан мустасно.
ٱلَّذِى خَلَقَنِى فَهُوَ يَهْدِينِ ﴿78﴾
У мени яратган зотдир. Бас, мени ҳидоят қилади ҳам Унинг Ўзи.
У мени яратгандир, бас, Ўзи мени ҳидоят қилур.
وَٱلَّذِى هُوَ يُطْعِمُنِى وَيَسْقِينِ ﴿79﴾
Ва мени таомлантирадиган ва суғорадиган ҳам Унинг Ўзи.
Унинг Ўзигина мени тўйдирур ва қондирур.
وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ ﴿80﴾
Бемор бўлганимда менга шифо берадиган ҳам Унинг Ўзи.
Бемор бўлсам, Унинг Ўзи менга шифо берур.
وَٱلَّذِى يُمِيتُنِى ثُمَّ يُحْيِينِ ﴿81﴾
Мени ўлдирадиган, сўнгра тирилтирадиган ҳам Унинг Ўзи.
Мени ўлдирадиган, сўнгра тирилтирадиган ҳам Унинг Ўзи.
وَٱلَّذِىٓ أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِى خَطِيٓـَٔتِى يَوْمَ ٱلدِّينِ ﴿82﴾
Ва менинг хатоимни қиёмат куни мағфират қилишидан умидвор бўлганим ҳам Унинг Ўзи.
Жазо кунида гуноҳларимни мағфират этишини ёлғиз Ундан умид қилурман.
رَبِّ هَبْ لِى حُكْمًۭا وَأَلْحِقْنِى بِٱلصَّٰلِحِينَ ﴿83﴾
Эй Роббим, менга ҳикмат ҳадя эт ва мени солиҳларга қўшгин.
Парвардигорим, менга ҳикмат ато этгин ва мени солиҳлар қаторига қўшгин.
وَٱجْعَل لِّى لِسَانَ صِدْقٍۢ فِى ٱلْءَاخِرِينَ ﴿84﴾
Ва менга кейин келгувчилар ичида содиқ мақтовлар бўладиган қилгин. (Яъни, ўтиб кетганимдан кейин ҳам одамлар мени қиёматгача яхшилик билан эслаб юрадиган қилгин.)
Мен учун кейин келадиганлар орасида рост мақтовлар қилгин.
وَٱجْعَلْنِى مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِيمِ ﴿85﴾
Ва мени наъийм жаннати ворисларидан қилгин.
Мени неъматлар жаннатининг ворисларидан айлагин.
وَٱغْفِرْ لِأَبِىٓ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ ﴿86﴾
Ва отамни мағфират қил. Албатта, у адашганлардан бўлди.
Отамни мағфират қилгин. Албатта, у адашганлардан бўлди.
وَلَا تُخْزِنِى يَوْمَ يُبْعَثُونَ ﴿87﴾
Ва қайта тирилтириладиган кунда мени шарманда қилмагин.
Қайта тирилтириладиган кунда мени шарманда қилма.
يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌۭ وَلَا بَنُونَ ﴿88﴾
У кунда на мол манфаат берар ва на болалар.
У кунда на мол фойда берар ва на болалар.
إِلَّا مَنْ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلْبٍۢ سَلِيمٍۢ ﴿89﴾
Магар ким Аллоҳ ҳузурига тоза қалб ила келар, (ўша манфаат топар).
Аллоҳ ҳузурига тоза қалб билан келган кишигина бундан мустасно».
وَأُزْلِفَتِ ٱلْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ ﴿90﴾
Ва жаннат тақводорларга яқинлаштирилди.
Жаннат тақводорларга яқинлаштирилди.
وَبُرِّزَتِ ٱلْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ ﴿91﴾
Жаҳийм иғвога учганларга зоҳир қилинди.
Дўзах йўлдан озганларга кўрсатиб қўйилди.
وَقِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ ﴿92﴾
Ва уларга: »Аллоҳдан ўзга ибодат қилиб юрган нарсаларингиз қани?!
Уларга айтилди: «Ибодат қилиб юрган нарсаларингиз қани?!
مِن دُونِ ٱللَّهِ هَلْ يَنصُرُونَكُمْ أَوْ يَنتَصِرُونَ ﴿93﴾
Улар сизга ёрдам бера олурларми ёки ўзларини қутқара олурларми?! « дейилди.
Аллоҳни қўйиб. Улар сизларга ёрдам бера олурми ёки ўзлари ёрдам ола билурми?!»
فَكُبْكِبُوا۟ فِيهَا هُمْ وَٱلْغَاوُۥنَ ﴿94﴾
Бас, унга улар, иғвога учганлар.
Улар ва йўлдан оздирганлар улоқтирилди.
وَجُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُونَ ﴿95﴾
Ва Иблиснинг аскарлари биргаликда юзтубан тахлаб ташландилар.
Иблиснинг аскарлари - ҳаммалари биргаликда.
قَالُوا۟ وَهُمْ فِيهَا يَخْتَصِمُونَ ﴿96﴾
Улар унинг ичида бир-бирлари ила хусумат қилар эканлар, дедилар:
Улар (дўзахда) талашиб-тортишар эканлар, дедилар:
تَٱللَّهِ إِن كُنَّا لَفِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍ ﴿97﴾
«Аллоҳга қасамки, албатта, биз очиқ-ойдин адашувда эканмиз.
«Аллоҳга қасамки, биз, албатта, очиқ залолатда бўлган эканмиз.
إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿98﴾
Чунки сизларни Роббул Оламийнга тенглаштирардик.
Чунки сизларни оламлар Парвардигорига тенглаштирганмиз.
وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلْمُجْرِمُونَ ﴿99﴾
Бизни фақат жиноятчилар йўлдан оздирдилар.
Бизни фақат жиноятчилар йўлдан оздирдилар.
فَمَا لَنَا مِن شَٰفِعِينَ ﴿100﴾
Мана энди биз учун шафоатчилар ҳам йўқ.
Мана энди биз учун шафоатчилар ҳам йўқ.
فَلَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةًۭ فَنَكُونَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ ﴿102﴾
Қани энди ортга қайтсагу мўминлардан бўлсак».
Қани энди яна бир бор ортга қайтсагу мўминлардан бўлсак».
إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ ﴿103﴾
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
Бу ишда бир белги бордир. Уларнинг кўплари мўмин бўлмадилар.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ﴿104﴾
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
Албатта, Парвардигорингиз Азиз ва Меҳрибондир.
كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ ٱلْمُرْسَلِينَ ﴿105﴾
Нуҳ қавми Пайғамбарларни ёлғончи қилди.
Нуҳ қавми пайғамбарларни ёлғончига чиқарди.
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ ﴿106﴾
Ўшанда уларга биродарлари Нуҳ деди: «У зотдан қўрқмайсизми?!
Ўшанда уларга биродарлари Нуҳ: «Қўрқмайсизларми?» - деган эди.
إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ ﴿107﴾
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
Албатта, мен сизларга ишончли пайғамбарман.
فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿108﴾
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿109﴾
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ-ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина Роббул Оламийннинг зиммасидадир.
Мен сизлардан бунинг учун ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина оламлар Парвардигорининг зиммасидадир.
فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿110﴾
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар».
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
۞ قَالُوٓا۟ أَنُؤْمِنُ لَكَ وَٱتَّبَعَكَ ٱلْأَرْذَلُونَ ﴿111﴾
Улар: «Сенга пасткашлар эргашиб турган ҳолда, биз сенга иймон келтирармидик?!» дедилар.
Дедилар: «Сенга пасткашлар эргашиб турган бир пайтда биз сенга иймон келтирармидик?!»
قَالَ وَمَا عِلْمِى بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ ﴿112﴾
У деди: «Менинг улар нима қилаётганлари ҳақида илмим йўқ.
Деди: «Улар нима иш қилиб юрганларидан бехабарман».
إِنْ حِسَابُهُمْ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّى ۖ لَوْ تَشْعُرُونَ ﴿113﴾
Агар сезсангиз, уларнинг ҳисоби фақат Аллоҳнинг зиммасидадир.
Агар ҳис қила олсангизлар, уларнинг ҳисоб-китоби ёлғиз Парвардигоримнинг зиммасидадир.
وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلْمُؤْمِنِينَ ﴿114﴾
Ва мен мўминларни ҳайдаб юборгувчи эмасман.
Мен мўминларни ҳайдаб юборадиган одам эмасман.
إِنْ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٌۭ مُّبِينٌۭ ﴿115﴾
Мен фақат очиқ-ойдин огоҳлантиргувчиман, холос».
Мен фақат очиқ огоҳлантиргувчиман, холос.
قَالُوا۟ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَٰنُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمَرْجُومِينَ ﴿116﴾
Улар: «Эй Нуҳ, агар тўхтамасанг, албатта, тошбўрон қилинганлардан бўлурсан», дедилар.
Дедилар: «Эй Нуҳ, агар бас қилмасанг, албатта, тошбўрон қилингувчилардан бўласан».
قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِى كَذَّبُونِ ﴿117﴾
У: «Эй Роббим, шубҳасиз, қавмим мени ёлғончи қилдилар.
Деди: «Парвардигорим, қавмим мени ёлғончи қилдилар.
فَٱفْتَحْ بَيْنِى وَبَيْنَهُمْ فَتْحًۭا وَنَجِّنِى وَمَن مَّعِىَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ ﴿118﴾
Бас, Ўзинг мен билан уларнинг орамизни яхшилаб очгин ва менга ҳамда мен билан бирга бўлган мўминларга нажот бергин», деди.
Энди Сен Ўзинг мен билан уларнинг орасини очиб қўйгин ва менга ҳамда мен билан бирга бўлган мўмин кишиларга нажот бергин».
فَأَنجَيْنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِى ٱلْفُلْكِ ٱلْمَشْحُونِ ﴿119﴾
Бас, Биз унга ва у билан бирга бўлганларга тўлган кемада нажот бердик.
Бас, Биз унга ва у билан бирга бўлганларга лиқ тўла бўлган кемада нажот бердик.
ثُمَّ أَغْرَقْنَا بَعْدُ ٱلْبَاقِينَ ﴿120﴾
Сўнгра қолганларни ғарқ қилдик.
Кейин қолганларни ғарқ қилдик.
إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ ﴿121﴾
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
Бу ишда бир белги бордир. Уларнинг кўплари мўмин бўлмадилар.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ﴿122﴾
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
Албатта, Парвардигорингиз Азиз ва Меҳрибондир.
كَذَّبَتْ عَادٌ ٱلْمُرْسَلِينَ ﴿123﴾
Од қавми Пайғамбарларни ёлғончи қилди.
Од пайғамбарларни ёлғончига чиқарди.
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ ﴿124﴾
Ўшанда уларга биродарлари Ҳуд деди: «Қўрқмайсизларми?!
Ўшанда уларга биродарлари Ҳуд айтган эди: «Қўрқмайсизларми?!
إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ ﴿125﴾
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
Албатта, мен сизларга ишончли пайғамбарман.
فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿126﴾
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿127﴾
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ-ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина Роббул Оламийн зиммасидадир.
Мен сизлардан бунинг учун ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина оламлар Парвардигорининг зиммасидадир.
أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ ءَايَةًۭ تَعْبَثُونَ ﴿128﴾
Ҳар тепаликка бир белги бўладиган бино қуриб, беҳуда ўйин қилаверасизми?
Ҳар тепаликка бир белги бўладиган бино қуриб, беҳуда ўйин қилаверасизми?
وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ ﴿129﴾
Ва худди мангу туражакдек «маснаълар» тутаверасизми?. (Оятдаги «маснаълар» сўзи ҳозирги араб тилида завод-фабрикалар маъносида ишлатилмоқда. Од қавми улкан қасрлар қуриш, тоғларни ўйиб ишлаш ва бошқа фахр учун кўтарадиган биноларида фойдаланадиган асбоб-ускуналарни ишлаб чиқарадиган ишхоналарга эга эди, «масонеълар»дан мурод ўшалар, оятда қурилишларга доир очиқ-ойдин маъно бор.)
Худди мангу яшаб қоладигандек қаср-саройлар соласизлар?!
وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ ﴿130﴾
Тутганингизда ўта жабрчи бўлиб тутдингиз.
Зўравонлик қилсангизлар, шафқатсизларча қиласизлар.
فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿131﴾
Бас, Аллоҳдан қўрқинг ва менга итоат қилинг.
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
وَٱتَّقُوا۟ ٱلَّذِىٓ أَمَدَّكُم بِمَا تَعْلَمُونَ ﴿132﴾
Сизга ўзингиз билган нарса ила мадад берган зотдан қўрқинг.
Сизларни ўзларингиз биладиган неъматлар билан қўллаган Зотдан қўрқингиз!
أَمَدَّكُم بِأَنْعَٰمٍۢ وَبَنِينَ ﴿133﴾
У сизларга чорва ҳайвонлари ва фарзандлар ила мадад берди.
У сизларга чорва ҳайвонлари ва фарзандлар ила мадад берди.
إِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ ﴿135﴾
Мен, албатта, сизга улуғ куннинг азоби келишидан қўрураман».
Албатта, мен сизларнинг устингизга улуғ куннинг азоби келишидан қўрқурман».
قَالُوا۟ سَوَآءٌ عَلَيْنَآ أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُن مِّنَ ٱلْوَٰعِظِينَ ﴿136﴾
Улар: «Биз учун ваъз қилсанг ҳам ёки ваъз қилгувчилардан бўлмасанг ҳам, барибир.
Дедилар: «Бизга насиҳат қилдингми ё насиҳат қилгувчилардан бўлмадингми, бизга барибир».
إِنْ هَٰذَآ إِلَّا خُلُقُ ٱلْأَوَّلِينَ ﴿137﴾
Бу эскиларнинг одати, холос.
Бу олдингиларнинг одатидан бошқа нарса эмас.
وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ ﴿138﴾
Биз азоблангувчи эмасмиз», дедилар. (Яъни, бизга қанча гапирсанг ҳам, барибир сен айтган йўлдан юрмаймиз. Бу қилмишимиз учун, сен айтаётганингдек, азобланмаймиз ҳам, дедилар.)
Биз азоблангувчи эмасмиз.
فَكَذَّبُوهُ فَأَهْلَكْنَٰهُمْ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ ﴿139﴾
Улар у(Ҳуд)ни ёлғончи қилдилар. Бас, Биз уларни ҳалок қилдик. Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
Уни ёлғончига чиқаришди. Бас, уларни ҳалок этдик. Бу ишда оят-ибрат бордир. Уларнинг аксари мўмин бўлмагандилар.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ﴿140﴾
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
Албатта, Парвардигорингиз Азиз ва Меҳрибондир.
كَذَّبَتْ ثَمُودُ ٱلْمُرْسَلِينَ ﴿141﴾
Самуд қавми Пайғамбарларни ёлғончи қилди.
Самуд ҳам пайғамбарларни ёлғончига чиқарди.
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صَٰلِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ ﴿142﴾
Ўшанда уларга биродарлари Солиҳ деди: «Қўрқмайсизларми?!
Ўшанда уларга биродарлари Солиҳ айтган эди: «Қўрқмайсизларми?!
إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ ﴿143﴾
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
Албатта, мен сизларга ишончли пайғамбарман.
فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿144﴾
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿145﴾
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ-ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина Роббул оламийн зиммасидадир.
Мен сизлардан бунинг учун ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина оламлар Парвардигорининг зиммасидадир.
أَتُتْرَكُونَ فِى مَا هَٰهُنَآ ءَامِنِينَ ﴿146﴾
Сиз бу жойдаги нарсаларда омон ҳолда тарк қилинасизми?!
Сизлар бу ердаги нарсаларда қўйиб қўйилурмисиз?!
وَزُرُوعٍۢ وَنَخْلٍۢ طَلْعُهَا هَضِيمٌۭ ﴿148﴾
Экинзорлару майин хурмозор ичларида-я?!
Экинзорлару майин хурмозор ичида.
وَتَنْحِتُونَ مِنَ ٱلْجِبَالِ بُيُوتًۭا فَٰرِهِينَ ﴿149﴾
Ва тоғлардан манманлик-ла уйлар йўнаверасизми?!
Яна моҳирлик билан тоғлардан уйлар ҳам йўнмоқдасизлар.
فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿150﴾
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
وَلَا تُطِيعُوٓا۟ أَمْرَ ٱلْمُسْرِفِينَ ﴿151﴾
Ва ер юзида исрофчилик қиладиганларнинг ишига итоат қилманглар.
Ва бузғунчиларнинг амрига итоат этманглар!
ٱلَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ ﴿152﴾
Бузғунчилик қиладиган, ислоҳчилик этмайдиганларнинг».
Бузғунчиларки, ер юзида бузғунчилик қиладилар, ислоҳ қилмайдилар».
قَالُوٓا۟ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلْمُسَحَّرِينَ ﴿153﴾
Улар: «Сен, албатта, сеҳрланганлардандирсан.
Дедилар: «Сен, албатта, сеҳрланганлардансан.
مَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُنَا فَأْتِ بِـَٔايَةٍ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ ﴿154﴾
Сен бизга ўхшаган башардан бошқа ҳеч нарса эмассан. Агар ростгўйлардан бўлсанг, оят-мўъжиза келтир», дедилар. (Самуд қавми уларга Аллоҳнинг гапини етказган Пайғамбарлари Солиҳга алайҳиссалом, алғов-далғов гапирмоқдасан, аниқ сеҳрлангансан, деб туҳмат қилдилар. Кофирлар наздида, Аллоҳнинг йўлига чақирувчилар доимо мажнун ёки сеҳрланган бўлиб кўринади.)
Сен ҳам худди бизга ўхшаган одамсан. Бас, агар ростгўйлардан бўлсанг, бирон оят-мўъжиза келтир!\"
قَالَ هَٰذِهِۦ نَاقَةٌۭ لَّهَا شِرْبٌۭ وَلَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍۢ مَّعْلُومٍۢ ﴿155﴾
У: «Мана бу туя. Унга (бир кун) сув ичиш ва сизга маълум бир кун сув ичиш.
Деди: «Мана бу туя. Ичиш навбати уники. Маълум бир кун эса ичиш навбати сизларники.
وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٍۢ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ ﴿156﴾
Ва унга ёмонлик етказманглар, унда сизни улуғ куннинг азоби тутадир», деди. (Бошқа оятларда баён этилганидек, туянинг тошдан чиқарилишининг ўзи мўъжиза бўлган эди. Энди ўша мўъжиза туянинг Самуд қавми ичида туриш шарти қўйилди.
Унга ёмонлик қилманглар. Акс ҳолда сизларни Улуғ Куннинг азоби ушлайди».
فَعَقَرُوهَا فَأَصْبَحُوا۟ نَٰدِمِينَ ﴿157﴾
Бас, у(туя)ни сўйдилару надомат чекувчига айландилар.
Бас, уни сўйиб, надомат қилгувчиларга айландилар.
فَأَخَذَهُمُ ٱلْعَذَابُ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ ﴿158﴾
Бас, уларни азоб тутди. Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
Уларни азоб ушлади. Албатта, бу ишда оят-ибрат бордир. Уларнинг кўплари мўмин бўлмагандилар.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ﴿159﴾
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
Албатта, Парвардигорингиз Азиз ва Меҳрибондир.
كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ ٱلْمُرْسَلِينَ ﴿160﴾
Лут қавми Пайғамбарларни ёлғончи қилди.
Лут қавми пайғамбарларни ёлғончига чиқарди.
إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ ﴿161﴾
Ўшанда уларга биродарлари Лут деди: «Қўрқмайсизларми?!
Ўшанда уларга биродарлари Лут деди: «Қўрқмайсизларми?
إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ ﴿162﴾
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
Албатта, мен сизларга ишончли пайғамбарман.
فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿163﴾
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿164﴾
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ-ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина Роббул Оламийн зиммасидадир.
Мен сизлардан бунинг учун ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина оламлар Парвардигорининг зиммасидадир.
أَتَأْتُونَ ٱلذُّكْرَانَ مِنَ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿165﴾
Оламлар ичидан эркакларга борасизми?!
Оламлардан (ажралиб) эркакларга борасизларми?!
وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُم مِّنْ أَزْوَٰجِكُم ۚ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ ﴿166﴾
Ва Роббингиз сиз учун яратган жуфти ҳалолларингизни тарк қиласизми?! Йўқ!!! Сиз ҳаддан ошган қавмсиз».
Парвардигорингиз сизлар учун яратиб қўйган жуфтларингизни ташлаб-а? Йўқ! Сизлар ҳаддидан ошган қавмсиз».
قَالُوا۟ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَٰلُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُخْرَجِينَ ﴿167﴾
Улар: «Эй Лут, агар тўхтамасанг, албатта, ҳайдаб чиқарилганлардан бўлурсан!» дедилар.
Дедилар: «Эй Лут, агар бас қилмасанг, ҳайдалувчилардан бўлурсан».
قَالَ إِنِّى لِعَمَلِكُم مِّنَ ٱلْقَالِينَ ﴿168﴾
У: «Албатта, мен бу ишингизни ўта ёмон кўргувчиларданман.
Деди: «Албатта, мен бу ишингизни ёмон кўргувчиларданман».
رَبِّ نَجِّنِى وَأَهْلِى مِمَّا يَعْمَلُونَ ﴿169﴾
Эй Роббим, менга ва аҳлимга қилаётган нарсаларидан нажот бергин!» деди.
Парвардигорим, менга ва оиламга улар қилаётган ишлардан паноҳ бер.
فَنَجَّيْنَٰهُ وَأَهْلَهُۥٓ أَجْمَعِينَ ﴿170﴾
Бас, унга ва аҳлига, ҳаммаларига нажот бердик.
Бас, унга ва аҳлига, ҳаммаларига нажот бердик.
إِلَّا عَجُوزًۭا فِى ٱلْغَٰبِرِينَ ﴿171﴾
Магар (азобда) қолгувчилардан бўлган бир кампирга (бермадик).
(Азобда) қолгувчилардан бўлган бир кампиргина бундан мустасно.
ثُمَّ دَمَّرْنَا ٱلْءَاخَرِينَ ﴿172﴾
Сўнгра қолганларини ер билан яксон қилдик.
Кейин бошқаларни ҳам ҳалок этдик.
وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًۭا ۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلْمُنذَرِينَ ﴿173﴾
Ва уларнинг устига бир ёмғир ёғдирдикки, бас, огоҳлантирилганларнинг ёмғири қандоқ ҳам ёмон бўлди. (Шунинг учун ҳам ҳанафий мазҳабидаги баъзи фақиҳлар, Лут алайҳиссалом қавми кирдикорини қилган баччавозларни, тошбўрон қилиб ўлдириш керак, дейдилар.)
Ва уларнинг устига бир ёмғир ёғдирдик. Бас, огоҳлантирилганларнинг ёмғири нақадар ёмон бўлди.
إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ ﴿174﴾
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
Бу ишда бир белги бордир. Уларнинг кўплари мўмин бўлмадилар.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ﴿175﴾
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
Албатта, Парвардигорингиз Азиз ва Меҳрибондир.
كَذَّبَ أَصْحَٰبُ لْـَٔيْكَةِ ٱلْمُرْسَلِينَ ﴿176﴾
Қалин дарахтзор эгалари Пайғамбарларни ёлғончи қилдилар. (Бу оятда зикри келаётган «қалин дарахтзор» Мадян ўлкасидир. Аллоҳ таоло Шуайбни алайҳиссалом шу ерга Пайғамбар этиб юборди. Шуайб алайҳиссалом қиссасини, Ҳижр сурасида ўрганганмиз.)
Дарахтзор эгалари пайғамбарларни ёлғончига чиқардилар.
إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلَا تَتَّقُونَ ﴿177﴾
Ўшанда уларга биродарлари Шуайб деди: «Қўрқмайсизларми?!
Ўшанда уларга Шуъайб айтганди: «Қўрқмайсизларми?!
إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ ﴿178﴾
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
Албатта, мен сизларга ишончли пайғамбарман.
فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿179﴾
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿180﴾
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ-ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина Роббул Оламийн зиммасидадир.
Мен сизлардан бунинг учун ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина оламлар Парвардигорининг зиммасидадир.
۞ أَوْفُوا۟ ٱلْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا۟ مِنَ ٱلْمُخْسِرِينَ ﴿181﴾
Бас, ўлчовни тўлиқ ўлчанглар ва камайтиргувчилардан бўлманглар.
Бас, ўлчовни тўлиқ ўлчанглар ва камайтиргувчилардан бўлманглар.
وَزِنُوا۟ بِٱلْقِسْطَاسِ ٱلْمُسْتَقِيمِ ﴿182﴾
Ва тўғри тарози ила тортинглар.
Ва тўғри тарози билан тортинглар!
وَلَا تَبْخَسُوا۟ ٱلنَّاسَ أَشْيَآءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا۟ فِى ٱلْأَرْضِ مُفْسِدِينَ ﴿183﴾
Одамларнинг нарсаларини камайтириб берманг. Ер юзида турли бузғунчиликлар қилманглар.
Одамларга нарсаларини камайтириб берманглар ва ер юзида турли бузғунчиликлар қилманглар.
وَٱتَّقُوا۟ ٱلَّذِى خَلَقَكُمْ وَٱلْجِبِلَّةَ ٱلْأَوَّلِينَ ﴿184﴾
Сизни ва аввалги наслларни яратган зотдан қўрқинг».
Сизни ва олдинги наслларни яратган Зотдан қўрқинглар».
قَالُوٓا۟ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلْمُسَحَّرِينَ ﴿185﴾
Улар: «Албатта, сен сеҳрланганлардансан.
Дедилар: «Сен, албатта, сеҳрланганлардансан.
وَمَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ ٱلْكَٰذِبِينَ ﴿186﴾
Ва сен бизга ўхшаган башардан бошқа нарса эмассан. Биз сени, албатта, ёлғончилардан, деб биурамиз.
Сен ҳам худди бизга ўхшаган одамсан. Албатта биз сени ёлғончилардан, деб ўйлаймиз.
فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ ﴿187﴾
Агар ростгўйлардан бўлсанг устимиздан осмоннинг бир бўлагини ташлавор», дедилар.
Агар ростгўйлардан бўлсанг, устимизга осмоннинг бир бўлагини ташлаб юбор-чи».
قَالَ رَبِّىٓ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿188﴾
У: «Роббим қилаётган ишингизни ўта яхши билгувчидир», деди.
Деди: «Парвардигорим қилаётган ишингизни билгувчироқдир».
فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ ٱلظُّلَّةِ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿189﴾
Бас, улар у(Шуайб)ни ёлғончи қилдилар. Бас, уларни «соябон» куни азоби тутди. Албатта, у улуғ куннинг азоби эди. ( Аллоҳ таоло Айка халқини азобга дучор этишни ирода қилганида ҳавони ўта иситиб юборди. Шунда пастлаб келаётган булут пайдо бўлди. Булут уларга соябон бўлиб кўринди. Ҳаммалари ўзларини булут соясига урдилар. Жиноятчи қавмнинг ҳаммаси булут соясига кириб бўлгандан сўнг, бирдан чақмоқ чақиб, булутдан ўт-олов чиқиб уларни ҳалок этди.)
Уни ёлғончига чиқаришди. Бас, уларни «Соябон» кунининг азоби тутди. Дарҳақиқат, у улуғ куннинг азоби эди.
إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ ﴿190﴾
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
Бу ишда бир белги бордир. Уларнинг кўплари мўмин бўлмадилар.
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ ﴿191﴾
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
Албатта, Парвардигорингиз Азиз ва Меҳрибондир.
وَإِنَّهُۥ لَتَنزِيلُ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿192﴾
Албатта, у (Қуръон) Роббул Оламийннинг туширганидир.
Албатта, у барча оламлар Парвардигори томонидан нозил қилингандир.
عَلَىٰ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ ٱلْمُنذِرِينَ ﴿194﴾
Сенинг қалбингга, огоҳлантиргувчилардан бўлишинг учун.
Сизнинг қалбингизга. Огоҳлантирувчилардан бўлишингиз учун.
بِلِسَانٍ عَرَبِىٍّۢ مُّبِينٍۢ ﴿195﴾
Очиқ-ойдин араб тилида. («Руҳул Амийн»дан мурод Жаброил фаришта алайҳиссалом; «огоҳлантиргувчилардан» дегани Пайғамбарлардан деган маънони билдиради. Яъни, Қуръонни Жаброил сенинг қалбингда Пайғамбарлардан бўлишинг учун равшан араб тилида олиб тушди.)
Очиқ-ойдин араб тилида.
وَإِنَّهُۥ لَفِى زُبُرِ ٱلْأَوَّلِينَ ﴿196﴾
Албатта, у (Қуръон) аввалгиларининг китобларида ҳам бордир. ( Қуръоннинг зикри, аввалги умматларнинг илоҳий китобларида ҳам бордир.)
Албатта, у олдингиларнинг китобларида ҳам бор.
أَوَلَمْ يَكُن لَّهُمْ ءَايَةً أَن يَعْلَمَهُۥ عُلَمَٰٓؤُا۟ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ﴿197﴾
Уни Бани Исроил уламоларининг билишлари, улар учун оят-далил эмасми?!
Бани Исроил уламоларининг уни билишлари ўзлари учун оят-далил эмасми?!
وَلَوْ نَزَّلْنَٰهُ عَلَىٰ بَعْضِ ٱلْأَعْجَمِينَ ﴿198﴾
Агар Биз уни баъзи ажамийларга нозил қилсак.
Биз уни ажамлардан бирига нозил қилганимизда
فَقَرَأَهُۥ عَلَيْهِم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ مُؤْمِنِينَ ﴿199﴾
Бас, у уларга уни ўқиб берса ҳам, мўмин бўлмас эдилар.
Уни ўқиб берса ҳам, унга иймон келтирмас эдилар.
كَذَٰلِكَ سَلَكْنَٰهُ فِى قُلُوبِ ٱلْمُجْرِمِينَ ﴿200﴾
Биз у(Қуръон)ни жиноятчилар қалбларига ана шундай йўлладик. (Улар уни эшитадилар, маъноларини тушунадилар, аммо иймон келтирмайдилар.)
Биз уни жиноятчилар қалбларига ана шундай йўлладик.
لَا يُؤْمِنُونَ بِهِۦ حَتَّىٰ يَرَوُا۟ ٱلْعَذَابَ ٱلْأَلِيمَ ﴿201﴾
Улар унга то аламли азобни кўрмагунларича иймон келтирмаслар.
То аламли азобни кўрмагунларича унга иймон келтирмайдилар.
فَيَأْتِيَهُم بَغْتَةًۭ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ﴿202﴾
Бас, уларга у(азоб) тўсатдан келур. Улар сезмай қолурлар.
Азоб уларга тўсатдан келади. Ўзлари сезмай ҳам қоладилар.
فَيَقُولُوا۟ هَلْ نَحْنُ مُنظَرُونَ ﴿203﴾
Шунда улар: «Бизга муҳлат берилармикан?!» дерлар.
Ўшанда: «Энди бизга муҳлат берилармикин», деб қоладилар.
أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ ﴿204﴾
Бизнинг азобимизнинг тезроқ келишини истайдиларми-я?!
Ҳали улар азобимизни шоширяптиларми?!
أَفَرَءَيْتَ إِن مَّتَّعْنَٰهُمْ سِنِينَ ﴿205﴾
Айтгин-чи, агар Биз уларни йилларча ҳузурлантирсак-да.
Айтинг-чи, уларни йилларча фойдалантирсак-да.
ثُمَّ جَآءَهُم مَّا كَانُوا۟ يُوعَدُونَ ﴿206﴾
сўнгра уларга ваъда қилинган нарса келса.
Кейин уларга ваъда қилинган нарса келса.
مَآ أَغْنَىٰ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يُمَتَّعُونَ ﴿207﴾
Ўша ҳузурланиб юрган нарсалари нимага асқотур?!
Фойдаланиб юрган нарсалари нимага асқотади?
وَمَآ أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ ﴿208﴾
Биз бирон шаҳар-қишлоқни ҳалок қилган бўлсак, албатта, унинг огоҳлантиргувчилари бўлган.
Огоҳлантирувчилар юборилмаган бирон қишлоқ-шаҳарни ҳалок этмадик.
ذِكْرَىٰ وَمَا كُنَّا ظَٰلِمِينَ ﴿209﴾
Эслатма бўлиши учундир. Биз зулм қилгувчи бўлмасдик.
Эслатма бўлиши учун. Биз золим бўлмадик.
وَمَا تَنَزَّلَتْ بِهِ ٱلشَّيَٰطِينُ ﴿210﴾
У(Қуръон)ни шайтонлар олиб тушганлари йўқ. (Мушриклар даъво қилаётганларидек, Қуръонни шайтонлар олиб тушганлари йўқ. Уларнинг бу гаплари бўҳтондан иборат.)
Уни шайтонлар олиб тушганлари йўқ.
وَمَا يَنۢبَغِى لَهُمْ وَمَا يَسْتَطِيعُونَ ﴿211﴾
Бунга уларнинг имконлари йўқ ва унга қодир ҳам эмаслар.
Улар учун бунинг имкони йўқ ва бунга қодир ҳам эмаслар.
إِنَّهُمْ عَنِ ٱلسَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ ﴿212﴾
Албатта, улар эшитишдан четлатилгандирлар.
Албатта, улар эшитишдан четлатилгандирлар.
فَلَا تَدْعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَكُونَ مِنَ ٱلْمُعَذَّبِينَ ﴿213﴾
Аллоҳ билан бирга бошқа илоҳга илтижо қилма. Йўқса, азобланганлардан бўлурсан. (Пайғамбарнинг (с. а. в.) Аллоҳга ширк келтиришлари мутлақо мумкин эмас. Аммо бу оятда ширкнинг нақадар улкан гуноҳ эканлигини англатиш учун фаразан шу маъно келтирилган. Пайғамбардек (с. а. в.) зот ширк келтириб, азобдан қутула билмаса, бошқаларнинг ҳоли нима бўлишини билиб олиш қийин эмас.)
Аллоҳ билан бирга бошқа илоҳга илтижо қилманг. Акс ҳолда азоблангувчилардан бўлиб қоласиз.
وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ ٱلْأَقْرَبِينَ ﴿214﴾
Ва яқин қариндошларингни огоҳлантир.
Ва яқин қариндошларингизни огоҳлантиринг.
وَٱخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ ﴿215﴾
Ва сенга эргашган мўминларга қанотингни пастлат.
Ўзингизга эргашган мўминлар учун қанотингизни паст тутинг.
فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّى بَرِىٓءٌۭ مِّمَّا تَعْمَلُونَ ﴿216﴾
Бас, агар улар сенга исён қилсалар: «Мен сиз қилаётган амаллардан безорман», дегин.
Сизга итоатсизлик қилсалар: «Мен сизлар қилаётган ишлардан покман», деб айтинг.
وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱلْعَزِيزِ ٱلرَّحِيمِ ﴿217﴾
Ва азиз ва меҳрибон зотга таваккал қил;
Азиз ва Меҳрибон Зотга таваккул қилинг.
ٱلَّذِى يَرَىٰكَ حِينَ تَقُومُ ﴿218﴾
Сени қоим бўлганингда кўрадиган.
Зотки, сизни тураётган пайтингизда ҳам кўриб туради.
وَتَقَلُّبَكَ فِى ٱلسَّٰجِدِينَ ﴿219﴾
Ва сажда қилгувчилар ичида ҳаракатланишингни (кўрадиган) зотга. (Яъни, ёлғизлигингни ҳам, намозда қоим бўлганингни, шунингдек, мўминлар ичида турли ишларга бош бўлиб юрганингни ҳам кўриб турадиган зотга–Аллоҳга таваккал қил.)
Сажда қилувчилар ичра кўчиб бораётганингизни ҳам кўради.
إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ ﴿220﴾
Албатта, Унинг Ўзи ўта эшитгувчи ва ўта билгувчи зотдир.
У Эшитгувчидир. Билгувчидир.
هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ ٱلشَّيَٰطِينُ ﴿221﴾
Сизларга шайтонлар кимга тушишини айтиб берайми?
Сизларга жинлар кимларга тушиши ҳақида хабар берайми?
تَنَزَّلُ عَلَىٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍۢ ﴿222﴾
Улар ўта уйдирмачи ва ўта гуноҳкорларга тушурлар.
Улар ҳар бир гуноҳга ботган товламачиларга тушадилар.
يُلْقُونَ ٱلسَّمْعَ وَأَكْثَرُهُمْ كَٰذِبُونَ ﴿223﴾
Улар (шайтонларга) қулоқ осарлар. Ва уларнинг кўплари ёлғончилардир.
Эшитиб олганларини уларга ташлайдилар. Уларнинг аксари ёлғончилардир.
وَٱلشُّعَرَآءُ يَتَّبِعُهُمُ ٱلْغَاوُۥنَ ﴿224﴾
Ва шоирларга гумроҳлар эргашур.
Шоирларга гумроҳлар эргашадилар.
أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِى كُلِّ وَادٍۢ يَهِيمُونَ ﴿225﴾
Уларнинг ҳар водийда дайдишини.
Уларнинг ҳар водийда дайдишини кўрмадингизми?
وَأَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ ﴿226﴾
Ва ўзлари қилмайдиган ишларни айтишини кўрмадингми?
Ва ўзлари қилмайдиган ишларни айтишини-чи?
إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَذَكَرُوا۟ ٱللَّهَ كَثِيرًۭا وَٱنتَصَرُوا۟ مِنۢ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا۟ ۗ وَسَيَعْلَمُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓا۟ أَىَّ مُنقَلَبٍۢ يَنقَلِبُونَ ﴿227﴾
Магар иймон келтириб, солиҳ амаллар қилганлар, Аллоҳни кўп зикр этганлар ва мазлум бўлганларидан кейин нусрат қозонганлар (ундай эмаслар). Зулм қилганлар эса, тезда қайси ағдарилиш жойига ағдарилишларини билурлар. (Ҳамма шоир ҳам ҳар водийда дайдийдиган, беамал гапирадиган бўлавермас экан. Агар шоир иймонли, яхши амалли, Аллоҳни кўп эсга оладиган, ўзини хор қилмай, ҳаққини таниган, золимлар устидан ғолиб келадиган бўлса, Аллоҳнинг розилигини топган шоир бўлиши мумкин.)
Иймон келтирган, яхши амалларни қилган, Аллоҳни кўп ёдга олган ва мазлум бўлганларидан кейин зафар қучган зотлар бундан мустасно. Зулм қилганлар эса яқинда қандай оқибатга қараб кетаётганларини билиб оладилар.